Bora Murat Pektaş 
Kapak Görseli: OYA ZAİM KATOĞLU, ´GECEKONDULAR´, 1976-1980. LÜSET-MURAT TAVİLOĞLU KOLEKSİYONU.
Mustafa Yurthan Varoş’da monologla diyaloğu bir arada götürerek zor ama cesur bir anlatım biçimi deniyor.
90’lar nostaljisi günümüz genç kuşak romancılarının beslendiği bir toprak artık. Çocukluk ya da gençlik dönemlerini bu yıllarda geçirenler edebiyat saflarına katıldıklarında bir 90’lar romanı yarattılar bir anlamda. Politik hikayeler, bunalımlı ergenler, toplumun bir kenara ittiği bireyler, mutsuz aileler yazıldı çizildi bu romanlarda. Hayal kırıklığının romanlarıdır çoğu da.
Mustafa Yurthan da Varoş adlı romanında benzer insan hikayeleri ile çıkıyor karşımıza. Romanın bölümlerine isimlerini veren Nusret, Kadir, İsmail ve Neşet toplumla ve onun yıkıcı kurallarıyla barışmaktan uzak kenar mahalle insanlarıdır. Kendi içlerinde kırılgan, topluma karşı yırtıcı karakterlerdir onlar. Romanda bu kuralı bozan tek karakter bakıma muhtaç yaşlı Ummuhan’dır. Yine de romanın adının hakkını veren bir kenar mahalle hikayesidir o da.
Nusret 32 yaşında ve işşiz bir “uyumsuzdur”. KPSS kursuna kayıt yaptırırken ”kursumuz başarı oranı yüzde seksen beş“ diyen kayıt görevlisini “Bu oran beni garantiye almaz. Başarısızlığı içimde büyütüyorum ben” diye cevaplayarak yaşadığı gerçekliği gösteriyor bize. Yoksulluğun, umutsuzluğun her geçen gün büyüdüğü kenar mahalle insanının saplandığı bataktır bu. Çaresizliğin, başucu kitapları gibi her daim yakınlarda olduğu mahallelerden biridir Nusret’in yaşadığı yer de. KPSS’ye kayıt yaptırdığı gün topluma da kaydını yaptırıp yıllardır dışlandığı yere kabul edilmiştir Nusret.
Diğer karakterler de benzer itilmişlikler yaşayıp mutsuz sonlarına koşuyorlar hikayelerinde. Ailelerin yıkıcı bir baskıyla delirttiği kimileri trajedilerine adım adım hazırlanıyor romanda. Bunalımlı bilinçaltları ile gerçeğin kötülüğünün birbirine kavuştuğu kişisel cehennemlerdir her birinin yaşadığı.
“Çayın içine düşünce şeker nasıl çözüldü. Annemle babam arasında bana olanlar gibi”
Mustafa Yurthan Varoş’da monologla diyaloğu bir arada götürerek zor ama cesur bir anlatım biçimi deniyor. Bu dil, sürükleyiciliği güçlendirip olaylara karakterin içinden, deliliğinden bakmamızı sağlıyor.
Yalnızlık, hayal kırıklığı, dışlanmış ya da baskılanmış küçük insanların trajedileri, yoksulluk, ailenin birey üzerindeki yıkıcılığı… Yaşanılan bu deli çağda, doğru ve iyinin meczup olarak görülmesine bir itiraz belki de Varoş.
Babasının terk ettiği İsmail’in trajik hikayesinden bir kısım okumak iyinin sıradan kötülüğe nasıl yenildiğinin resmini verebilir bize.
“Gel otur bakalım koltuğa birader. Elinde ustura. Bir bakış aynaya… Sakal tıraşı yapacak. Önce biraz köpük. Kapıya top çarpıpta içeri girince sallanıyor camlar. Ardından Azat geliyor. Eski sınıf arkadaşım. Topu oynamasını bilmiyorsan oynama. Ses Ömer’den… Ama azat bizimle aynı tonda değil. Bizden daha iri. Bir berber ustası, bir ayakkabı ustası, bir de öğrenci çıkar bu cüsseden. En az dört sene kendisinden ayrı bünyesinin büyümüşlüğü var. Ömer’e doğru sertçe vuruyor topu. Önce aynaya çarpıyor top. İlk titreyen o. Sonra kafama. Sonunda bir duvara… Ardından Azat’ın cümlesi: O elindeki usturayla götünü keserim lan… Gömerim ulan seni bu dükkana. Alıyorum Ömer’in elinden usturayı. Aynada üç kişiyiz. Biri babam. Gömerim ulan dükkana. Kalktığım gibi uzanıyorum Azat’a, seni de yok yazacaklar okulda. Boynunda ustura. Geziniyor. Yavaş yavaş. Sıcak, kırmızı sıvı. Azat yere düşüyor. Aynada bir ben kalıyorum.”
Paylarına ne düştüyse yaşayan insanlardır onlar. Ne daha fazlası ne daha azı…
- Varoş
- Yazar: Mustafa Yurthan
- Türü: Roman
- Baskı Yılı: Nisan 2016, 1. Baskı
- Sayfa Sayısı: 88 Sayfa
- Yayınevi: İletişim Yayıncılık
- Doldur be Mastori, doldur be Barba - 9 Ocak 2017
- Rilke’den Heykeltıraşın Kitabı; Auguste Rodin - 29 Ocak 2017
- Tuvalden Altıpatlara Van Gogh; Son Mektuplar - 26 Aralık 2016
FACEBOOK YORUMLARI
