Aynur Kolbay 
Savaşın masum insanlar üzerindeki acımasız etkilerini Duvar kitabında İsrail-Filistin çocukları üzerinden anlatan İngiliz yazar William Sutcliffe birçok ödüle layık görülmüştür.
“On üç yaşındaki bir çocuk Duvar’ı yıkamaz ama neden taraf değiştirmek zorunda kalır?”
Bir Duvar, iki taraf… Bir tarafta Yeşu, diğer tarafta Leyla… Bir taraf Yeşu’nun İsrail’i, diğer taraf Leyla’nın Filistin’i… Ve savaşın masum insanlar üzerindeki acımasız etkileri…
Son zamanlarda gündemimiz savaşla, nefretle, ayrımcılıkla ve bu konulara yapılan çaresiz yorumlarla o kadar dolu ki, dönüp dolaşıp aynı çıkan sonuçları konuşmaktan da dinlemekten de hepimiz yorulduk diye düşünüyorum. Bakıldığında, savaşı hepimiz kendi bakış açımızdan ve bulunduğumuz konumdan (ki pek çoğumuz savaşı yaşayan ya da savaşa maruz kalan konumdan değil, kısmen daha güvenli olan konumumuzdan) bakarak değerlendiriyoruz ve yorumluyoruz. Duvar, tam da böyle bir dönemde, savaşa dair aradığınız mana ve manasızlık arayışlarına cevabı bir çocuğun gözünden görmenizi sağlıyor. Bu kasvetli ve umutsuz günlerde, en azından okuduğunuz müddetçe “insan” olmaya dair umut beslemenize sebep olacak bir pencere açıyor.
Gelelim hikâyeye… Başkahramanımız Yeşu, babasının ölümüyle birlikte mutlu ve huzurlu zamanlar geçirdiği çocukluk günlerine veda etmek zorunda kalır. Annesi ve üvey babasıyla birlikte geldiği Amarias’ta, bir gün arkadaşıyla top oynarken topunu bir inşaat alanına kaçırmasıyla birlikte bir tünelle karşılaşır ve merakına yenik düşerek tünele girip duvarın karşı tarafına geçiverir. İşte etkileyici hikâyemiz de böylece başlamış olur.
Gayet sıradan bir şekilde başlayan Duvar, sayfalar geçtikçe, olaylar büyüdükçe elinizden bırakmakta zorlandığınız, umut ve üzüntüyle karışık heyecanlara kapıldığınız ve Yeşu’nun adım adım nasıl çocuk olmayı bırakıp büyümek zorunda kaldığını gördüğünüz bir romana dönüşüyor. Bir çocuğun bir tünel keşfetmesi ve başka bir dünyaya ulaşması deyince genellikle insanların aklına Alice’in Harikalar Diyarı gelse de; ne Yeşu’nun Alice ile, ne Yeşu’nun girdiği tünelin Alice’in tüneli ile ne de keşfedilen diyarın Harikalar Diyarı ile ilgisi var. Çünkü kahramanımız Yeşu, kendini bir harikalar diyarında değil, İsrailli bir çocuk olarak Filistin topraklarında buluyor. Duvarın bir tarafında düşman, diğer tarafında ise yaramaz ve dik başlı bir çocuk olarak görüldüğü bu çetrefilli macerada, kendisine yardım kapısını aralayan tek kişi ise Leyla oluyor.
Yazar William Sutcliffe, bir çocuğun gözünden; yaşadığı hayata nerdeyse tamamen zıt bir dünyayla karşılaşmanın, başkaları tarafından sürekli dikkat çekmenin ve dışlanmanın, “yabancı” ya da “düşman” olarak korkmanın ve devletler tarafından halklarına öğretilmiş tüm bu manasız kavramların nedenini anlayamamanın yarattığı huzursuzluğu ve heyecanı, birilerine borçlu kalmanın yükünü ve bu yükü bir zeytin ağacını yaşatabilmek için verilen özveri ile azaltma çabasını ve bir arkadaşlığın insanın hayatını ne kadar etkileyebileceğini o kadar güzel anlatmış ki; siz de en az Yeşu kadar korkuyor, üzülüyor, heyecanlanıyor ve sonucu merakla bekliyorsunuz. İsrailli Yeşu ile Filistinli Leyla’nın hayatlarında düşmanlığa yer vermemelerini, Yeşu’nun bu arkadaşlığın getirdiği sorumlulukla nasıl adım adım büyüdüğünü, inandığı değerler için savaşmayı nasıl öğrendiğini hayranlıkla izliyorsunuz.
Kitapta hiçbir yerde Filistin ya da İsrail kelimesi geçirmeden, Filistinli de İsrailli de olmadan, her iki tarafı da bu kadar cesurca ve güzel anlatabilen İngiliz yazar William Sutcliffe, Duvar kitabıyla Guardian Kurgu Ödülü ve Carnegie Medal ödüllerine de aday olmuştur. Kitabın sonunda yer alan notunda ise kitaba dair şöyle de güzel bir bilgiyi bizlerle paylaşıyor:
“Yazarın bu kitabın İngilizce baskısından elde edeceği gelirin yüzde on beşi, Filistin’deki kasabalara ve mülteci kamplarına çocuklar için oyun parkı kuran bir hayır kuruluşu olan Playgrounds for Palestine isimli kuruluşa hibe edilecektir.”
Her ne kadar uzak tutmaya çalışsak da, nerdeyse her gün televizyonlardan, gazetelerden, okuldan, hayatlarının hemen her alanında savaşa dair bir şeylerle karşılaşmaya maruz kalan, özellikle 15 yaş üstü çocuklar için çok ideal bir kitap olduğunu söyleyebilirim.
- Duvar
- Yazar: William Sutcliffe
- Çeviren: Petek Demir
- Türü: Çocuk
- Baskı Yılı: 2015
- Sayfa sayısı: 256 Sayfa
- Yayınevi: Editura Yayınları
Ebeveynlere Faydacı Puanlama:
- Görsellik: 5 puan, kitapta herhangi bir görsel yok
- Hikaye: 5 puan. Çok basit bir dille, oldukça önemli bir konuyu anlatmayı başarıyor.
- Eğitici/Öğretici Nitelik: 5 puan. Savaşa dair okuyucuda sorgulama yarattığı gibi konuya dair öğretici bir tarafı da bulunuyor.
- Hayal Gücü Gelişimi: 4 puan
- Kültürel Gelişim: 5 puan
- DÜMTEK NECMİ’NİN MUHTEŞEM HİKÂYESİ - 24 Mart 2021
- DUT AĞACINDAKİ HAYALET - 9 Şubat 2021
- KİTAP TAMİRCİSİ TOPRAK - 7 Aralık 2020
FACEBOOK YORUMLARI
