Erdem Gezginci 
Metis Yayınlarından Bülent Somay’ın derlediği Asker Kaçağı kitabında yedi yazar sekiz bilimkurgu öykü ile savaşın önceden sezilip vahşete engel olma fikri üzerinde birleşiyor.
“Tüm savaşlar iç savaştır, çünkü tüm insanlar kardeştir.”
François Fénelon
Savaş çığlıklarıyla ve çağrılarıyla dolu bir gündemin içindeyiz maalesef. Toplumun tüm kesimlerinin savaşmak için en az bir neden bulduğu ve barış üzerine pek düşünmek istemediği günler yaşıyoruz. Tehlikenin farkında olanlar ile farkında olmayanların savaşa tutuşmaya başlaması ise ayrı bir ironi. İşte bu alacakaranlık günlere; gelecekten, hayal dünyasından ve bilimkurgunun sınırsız denizlerinden bir “savaşmamayı öğrenin” çağrısı gelebilir. Metis Yayınlarından Bülent Somay’ın derlediği Asker Kaçağı kitabında yedi yazar sekiz bilimkurgu öykü ile savaşın önceden sezilip vahşete engel olma fikri üzerinde birleşiyor.
Kitaptaki öyküler savaşa ve militarizme karşı duruşu bilimkurgu edebiyatın avantajlarından faydalanarak derinleştiriyor. Belki de sadece bilimkurgu edebiyat savaş karşıtlığını gerçek anlamda evrensel boyutlara taşıyabilir. Öykülerde diğer gezegenlerdeki yaratıkların antimilitarist duruşlarından, paranoyak insanlığın savaş ve korku ile kurdukları düzene çok geniş bir hayal dünyasının yansımalarını görüyoruz.
Asker Kaçağı kitabını derleyen Bülent Somay sunuş yazısında şöyle yazıyor:
“Savaşa ve militarizme karşı bir öyküler derlemesinin bilimkurgu alanından seçilmesinin anlamı nedir? Edebiyatta bilimkurgu dışında da anti-militarist olunabilir kuşkusuz. Ancak bilimkurgunun büyük bir avantajı var: Gündelik yaşamımıza sorgulanmaz bir biçimde yerleşmiş olan savaşperverliği, militarizmi, üniforma, emirkumanda ve daya biçiminde bir parçamız olan askerliği doğası gereği, çok daha rahat bir biçimde yadırgatabilir bilimkurgu. Bunu bir robotmasalı biçiminde yapabilir, asker kafasıyla açık açık dalga geçebilir, ya da beraberce kendi gezegenlerine ihanet ederek ölümü seçen bir Arzlı’yla tonlarca ağırlıkta bize şekilsiz görünen bir Jüpiterli’nin acıklı öyküsünü anlatabilir. Militarizmin insani değerlere yaptığı tahribatı bütün şairlerin yok olduğu bir dünyadan daha iyi ne anlatabilir? Bugün farkına bile varmadan kabullendiğimiz birçok ufak tefek politik kararın yarın yol açacağı sonuçları, geleceğe gidip “yerinde ve zamanında” görmekten daha iyi ne sokabilir kafamıza?”
Kısaca öykülere değinmek gerekirse;
Aldatmaca Oyunu öyküsünde Philip K. Dick yabancı bir gezegende yaşayan, sürekli saldırı tehdidi altında olan insanları ve askeri düzendeki kamplarını anlatıyor.
Alfred Bester’in Kaybolma Numarası, savaşın içinde başlıyor. İnsanlar “Amerikan Düşü” için; daha güzel bir yaşam, müzik, sanat, şiir ve kültür düşü için savaşıyorlar. Bu sırada savaş yaralılarının bulunduğu bir hastanenin kayıt dışı T koğuşunda gizemli olaylar yaşanıyor ve bu gizemi çözerken epey ilginç bir sonuca ulaşıyoruz.
Asker Kaçağı, William Tenn’in öyküsü. Gezegenlerarası savaşta ele geçirilen Jüpiterli yaratık ile, sorguya çekilmesine yardım eden Binbaşı Mardin’i anlatıyor hikaye. Bütün gezegenin askeri düzenle yönetilip, bütün erişkinlerin asker olduğu Dünya’da yaşayan, zorunlu olarak asker olan Mardin, militarizmi eleştiriyor.
Yine Philip Dick’in yazdığı Alacakaranlıkta Kahvaltı biraz gizemli bir öykü. Bir sabah uyanıp, kendilerini savaşın ortasında bulan bir aileyi anlatıyor.
Devle Dövüşen Bilgisayarın Öyküsü, bir Stanislaw Lem hikayesi. Savaşmayı çok seven hükümdar Poleander Partobon’un çığırından çıkan silah sevgisini anlatıyor. Yazar savunma sanayisine harcanan büyük miktarlarda paranın altını çiziyor öyküde.
Eric Frank Russell Son Baskı öyküsünde yeni keşfettikleri gezegene inen ve “Huld adına” o gezegene hakim olduklarını ilan eden askeri birliğin, bu gezegendeki yerli halkla tanışmasını; kanının son damlasına kadar asker olan komutanın disiplini koruma çabasını anlatıyor.
- Asker Kaçağı
- Savaşa Karşı Bilimkurgu Öyküleri
- Yazar: Philip K. Dick, Alfred Bester, William Tenn, Katherine MacLean, Stanislaw Lem, Eric Frank Russell, Müfit Özdeş
- Çeviri: Nesrin Kasap, Şencan Topaloğlu, Bülent Somay
- Derleyen: Bülent Somay
- Türü: Öykü
- Basım Tarihi: Şubat 2016
- Sayfa Sayısı: 184 Sayfa
- Yayınevi: Metis Kitap
- Kaosun Kalbi Üzerine - 9 Nisan 2020
- PLATONOV’DAN YAŞAYAN VE ÇÜRÜYEN ÖYKÜLER - 12 Şubat 2020
- VAHŞİ BATI OYUNU ÜZERİNE - 19 Ocak 2020
FACEBOOK YORUMLARI
