Zümrüt Bıyıklıoğlu 
Sadece çocukların değil ebeveynlerin de keyif alacağı bir yolculuk Mumi Baba. Yüksek sesle okurken çocuğunuza birçok şeyi açıklama, anlatma fırsatı yakalayacağınız için şanslısınız.
Çocuk kitaplarında aradığım en önemli özellik saflıktır. Ne macera, ne öğretilen dersler, ne de anlatım dili dikkatimi çeker. Öykünün içindeki çocukça keyif, yazarın halen içinde yaşattığı büyümemiş, kirlenmemiş duyguların yansımaları beni etkiler. Belki de o yüzden çok ender beğenirim bir çocuk kitabını. Özellikle bir yetişkin, harika bir çocuk kitabı diye bahsediyorsa kaçarım ben o kitaptan. Bilirim ki ancak bir yetişkinin alabildiği dersi vermiştir o kitap, çocuk için uzak kalmıştır.
Yıllardır çocukların içindeyim, okudukları kitapları tartışırım onlarla. Neden bir kitabı severler, nelerden hoşlanmazlar anlamaya çalışırım. Bizden çok da farklı değiller. İçinde yaşayabildikleri, kendilerini kahramanı görebildikleri kitapları seviyorlar. Ama onların dünyası bizimkinden farklı, o yüzden de çocuk kitabı bambaşka bir alan. Genel geçer kurallardan bahsetmiyorum, az sayfa, bol tekrar, kısa cümleler gibi. Ben bir çocuğun içinde yaşamayı seçebileceği kadar saf bir dünya yaratabilmekten bahsediyorum. Belki de bu konuda en iyi olan ülkeler Kuzey Avrupa ülkeleri. Amerikan kültür bombardımanına uğramamış, masalsı anlatımlarıyla saflıklarından hiçbir şey kaybetmemiş yazarların yaşadıkları yerler. Tove Janson da bu yazarlardan biri. Finlandiya doğumlu sanatçı, yarattığı Mumi dünyasıyla çocuk edebiyatına bambaşka bir soluk getirmiş. 1945 yılından itibaren yazmaya başladığı Mumi Serisi, ellinin üzerinde dile çevrilerek tüm dünyaya yayılmış, çocukların bayıldığı bir kahraman haline gelmiş. Bugün Mumi karakterleri, ticari bir ürün olarak da büyük ilgi görüyor.
Mumi serisi sekiz kitaptan oluşuyor ve üç kitabı dilimize çevrilmiş; Kuyruklu Yıldız Geliyor, Büyücünün Şapkası ve Mumi Baba’nın Anıları. Üçünü de okuyan biri olarak Janson’un yarattığı dünyaya bayıldığımı itiraf ediyorum. O kadar saf, o kadar masalsı ve naif ki kitap bittiğinde üzülüyor insan. Özellikle Mumi Baba’nın Anıları, anlatım dilinin gücüyle de ön plana çıkıyor. Mumiş’in babası Mumi Baba, çok hasta olduğu bir gün kitap yazmaya karar verir, çünkü çok ünlü bir sözü hatırlamıştır, “Bu dünyada iyi bir şeyler yapan yahut yaptığını düşünen her kişi, eğer gerçek aşkıyla yanıyorsa, her ne durumda olursa olsun anılarını yazmalı ama bu hayırlı işe kırkına basmadan önce başlamamalıdır.”
Çocukluğuna döner, yetimhaneden kaçışını, en iyi dostu Frederikson ile tanışmasını, birlikte yaşadıkları maceraları yazmaya başlar. Büyük bir dikkatle yazdığı için Mumi Baba, dilini de özenle seçer. Ama yazdığı maceraları o kadar gerçeküstüdür ki, bir masalın içine yuvarlanıverir okur. Hemullar, Garko, Darmaduman, Mumrik, Dağınık, Mayla, Haftinatlar, Vıcıkpati, Snorki, Snif ve daha nice bu dünyaya ait olmayan kahraman sarıp sarmalar sizi ve kâh bir gemiyle kement attığınız bulut sayesinde uçarsınız, kâh Kendi Kendine Hükümdar’ın kurduğu tuzak-şakalara maruz kalırsınız. Bazen bir devi kandırıp kullanırsınız, bazen o devden nasıl kaçacağınızı şaşırırsınız, ama sonunda devle oturup kahve içecek kadar samimi olduğunuzu görürsünüz.
Sadece çocukların değil ebeveynlerin de keyif alacağı bir yolculuk Mumi Baba. Yüksek sesle okurken çocuğunuza birçok şeyi açıklama, anlatma fırsatı yakalayacağınız için şanslısınız. Tabi bu saf dünyada bir süre geçirmek size de iyi gelecektir. Kitabın içindeki çizimler bu sevimli yaratıkları gözünüzde canlandırabilmeniz için size yardımcı olacak, bu kült karakterleri sevip tanımanıza olanak sağlayacak.
Tove Janson harika bir dünya yaratmış, tertemiz, keyifli ve eğlenceli. Didaktik dilden uzak olması, verilen kararlarda çocukça sebeplerin yeterli olması küçük okuyucuya çekici gelecektir. Ayrıca özgürce kullanılmış hayalgücü, okuyucunun da sınırlarını genişletecektir.
Ayrıntı Yayınlarından (Dinozor Çocuk) çıkan Mumi serisini şiddetle tavsiye ederim. Bu kirli, bozulmuş fikirlerin dünyasında duru bir pınardan akan su kadar serin ve saf bir kitap. Okuru ve hayalgücünü canlandırıp kendi dünyasını yaratma şevki veren ender kitaplardan. İsveççe’den çeviren Ali Arda’nın kitaba katkısını da göz ardı etmemek gerek. Kitabın ruhuna dokunmayan, hatta okumayı keyifli bir sürece dönüştüren Türkçesi, Mumişler’e hayat katmış. Halen okumayanlar için yaz tatiline uygun, muhteşem bir seçenek, iyi okumalar…
|
- SORGULATAN, HAYAL KURDURAN KİTAPLARA İHTİYAÇ VAR! - 22 Mart 2020
- İnsanca bir başkaldırı; Aşk - 16 Mart 2016
- Gerçek Bir Çocuk Kitabı; Mumi Baba’nın Anıları - 20 Haziran 2017
FACEBOOK YORUMLARI
