Sezin Seda Altun 
Gece Uçuşları için, şairlerin yalnızca en çok bilinen şiirlerini bir araya getirmek kolaycılığına kaçmadan -Reyna’nın şaşırtan tercihlerini görmek de çok keyifli!- oluşturulmuş iyi bir rehber, derli toplu bir okuma önerisi denebilir.
Yayıncılık hayatının yirminci yılını kutlayan Günışığı Kitaplığı, bu ay arşiv niteliğinde bir şiir seçkisine imza atarak edebiyat dünyasına önemli bir katkıda bulundu. Dünya Edebiyatından Öyküler (2002), Başlangıçtan Günümüze, Edebiyattan Gençlere- Öyküler Anlatsın (2009), Yazarın Kuramı- Eserimi Nasıl Yazdım? (2010) gibi daha çok gençlere yönelik hazırladığı seçkilerle tanınan akademisyen- yazar İshak Reyna, bu defa da “gençlere çağdaş edebiyatımızdan şiirler” alt başlığıyla sunduğu ve Gece Uçuşları ismini verdiği seçkisiyle karşımıza çıkıyor. Gece Uçuşları Reyna’nın çağdaş edebiyatımızdan seçtiği 53 şairin 159 şiirini okuyucuyla buluşturuyor. Günümüz şairlerinden Gonca Özmen’le başlayarak Yahya Kemal’le son bulan seçkide şairler üçer şiirle yer alıyorlar.
İshak Reyna kitaba yazdığı önsözde, “kısa mesafe” yazınsal türler olarak adlandırdığı öykü ve deneme gibi türler içinde şiiri, okur üzerindeki etkisi en çabuk görülen, kendi deyimiyle, “kana en hızlı karışan tür” olarak tanımlıyor. Söz konusu etkinin, hızlı olmakla birlikte kalıcı olduğuna da dikkat çeken yazar, iyi bir şiirin okunduktan sonra hiç okunmamış sayılamayacağını, okurda böylesine radikal bir değişime, farklılığa ve hareketlenmeye yol açtığını belirtir. Şiirin insanlık kadar eski bir tür olduğunu hatırlatan Reyna onun, uzunca bir zaman büyüye, biliciliğe yakın bir tür aşkınlık ve bozulmamışlıkla söylenen söz olarak kabul edildiğini aktarır; insanlar arasındaki her türlü duygunun, halin ve anın aktarımında en öz, en sahici sözü şiirin söylediğini vurgular. Hızla değişen günümüz dünyası içinde şiirin nasıl bir yer edindiğine de kısaca değinen yazar, özellikle internet ortamında ve sosyal medyada şiir paylaşımlarının arttığını, bunun da şiire yeni ve farklı bir yaşamsallık sağladığını belirtir.
Reyna, kitaba dâhil ettiği son yüzyıl şairlerini, hem genç hem de köklü bir “milli takım” kadrosuna benzetir. Bu tür seçkilere katılmama tavrını gösteren Sezai Karakoç ve İsmet Özel, 55 kişi olarak tasarlanan bu kadroyu 53 kişiye düşürür, ancak iki şair de kitabın sonunda bulunan “Şairler ve Şiirleri” bölümünde yerlerini alırlar. Seçkiye hangi şiirleriyle çağrılı oldukları da burada belirtilir. Söz konusu bölümde şairlerin başat eserleri sıralanır; bunların Türk şiirindeki etkileri ve arz ettikleri önem Reyna’nın zengin ve yerinde tespitleriyle aktarılır. Bunun yanı sıra, seçkiye dâhil edilen şiirlerin hangi eserlerden alındığı da belirtilerek eserlerin künyelerine yer verilmiştir.
Yazar, neden 53 şair ve neden üçer şiir sorusuna da bir açıklama getirir. Ona göre, kısa yazınsal türler için üç eser birden çok daha fazla belirleyicidir ve okura daha iyi fikir verir. 53 şairlik bir seçkinin, ancak ve ancak bir tanışma sayısı olabileceğini belirterek söz konusu sayının kapsamlı bir edebiyat ansiklopedisinde yer alan şairler listesinin yalnızca %5’lik dilimini oluşturabileceğinin altını çizer. Bunun yanında, geniş kapsamlı bir temsil sunabilmek adına daha fazla şaire yer veren antolojiler ile kısıtlı listelerle oluşturulmuş örneklemelerin de bulunduğuna dikkat çeker. Önemli olan, şiire duyulan sevgidir. Reyna burada, daha evvel kullandığı takım benzetmesini sürdürür. Okur şiir oyununu severse, okudukça ve belki de yazdıkça kendi takımını, kendi şairler ve şiirler listesini oluşturabilecek, kendi milli takımını kurabilecektir. Bu noktada dünya şiirini ve edebiyatını da takip etmek, iyi şiiri keşfetme arayışını sürdürmek son derece önemlidir.
Gece Uçuşları için, şairlerin yalnızca en çok bilinen şiirlerini bir araya getirmek kolaycılığına kaçmadan -Reyna’nın şaşırtan tercihlerini görmek de çok keyifli!- oluşturulmuş iyi bir rehber, derli toplu bir okuma önerisi denebilir. Hem verdiği sayısal istatistikle, hem de her okurun zamanla kendi şair takımını oluşturacağının altını çizmekle Reyna, bu listenin çok daha başka bir biçimde de şekillenebileceğini hissettirir ve böylelikle seçkiye dâhil etmediği şairler/şiirler için hayıflanan okurun da gönlünü alıverir. Sunduğu geniş şair/şiir yelpazesiyle, hem çağdaş Türk şiirinin köşe taşlarını işaret eden hem de bu şiirin estetiğini ve 20. yüzyıldan 21. yüzyıla geçirdiği değişimi ortaya koyan Gece Uçuşları, şiirle nefeslenmek isteyenler için tam bir başucu kitabı niteliğinde…
- Gece Uçuşları, Gençlere Edebiyatımızdan Şiirler
- Derleyen: İshak Reyna
- Günışığı Kitaplığı
- Nisan 2016
- 328 s.
- Tarihi Kentler ve Ermeniler: İzmir - 5 Temmuz 2018
- Halkların Gözünden Avrupa’nın Son 600 Yılının ve Devrimlerinin Öyküsü - 5 Ocak 2018
- “Vakit Yok Yarına” - 22 Ekim 2016
FACEBOOK YORUMLARI
