Aynur Kulak 
Çarpıtma Sanatı ve Tesadüfi Buluşlar iki farklı yazar tarafından kaleme alınmış ve farklı konuları işliyor olsalar da ruh kardeşliği içerisinde olmaları açısından önemli deneme kitapları olarak raflardaki yerlerini aldılar.
İki deneme kitabı Çarpıtma Sanatı ve Tesadüfi Buluşlar iki farklı yazar tarafından kaleme alınmış ve farklı konuları işliyor olsalar da ruh kardeşliği içerisinde olmaları açısından önemli deneme kitapları olarak kitapçı raflarındaki yerlerini aldılar. Denemelere, edebiyat içerisinde bir tür olarak atıfta bulunulmaz çoğu zaman. Fakat zihin açıcı, ilham verici ve tüm kültür sanat türlerini destekliyor olmaları özelliklerinden dolayı asla göz ardı edilmemeliler. İsimlerini yazdığım iki kitap tam da bu özelliklerinden dolayı dikkat çekiciler. Everest Yayınları tarafından yayımlanan her iki kitaptan ilk olarak Çarpıtma Sanatı ile başlayalım.
Edebiyatta Kurgusal Düzlem
“Kurgu Edebiyatı” na ilişkin deneme yazıları üzerine kurulu olarak lansa edilse de, Çarpıtma Sanatı yazılan denemelerin içeriği açısından daha fazlası. Kitabın yazarı Juan Gabriel Vasquez tarafından önsöz niyetine yazıldığı belirtilen Oyunun Ciddiyeti bölümünü saymazsak kitap 16 denemeden oluşmakta. Kitaba başlarken alıntılanan Vladimir Nobokov’un “Önemli olan parçalar değil onların birleşimidir.” sözü kitabın özünü çok iyi yansıtmakta. Zira Çarpıtma Sanatı, Cervantes, Conrad, Garcia Marquez, Philip Roth gibi ustaları masaya yatırırken Latin Amerika edebiyatının dünya edebiyatı içindeki yerini de tartışmaya açıyor. Bu yüzden kitap ‘kurgu edebiyatını’tüm ayrıntılarıyla açıyor, ele alıyor gibi gözükse de aslında aynı zamanda edebiyatı çok geniş bir perspektiften gösterebilmesi açısından da kaynak bir deneme kitap olma özelliği taşıyor.
Mesela, Garcia Marquez Etrafındaki Yanlış Anlamalar isimli denemede şaşırtıcı ayrıntılara yer veriliyor. Otuz beşinci yılını dolduran Yüzyıllık Yalnızlık romanının kutlamaları sırasında Kolombiya’da ve İspanyolca konuşulan diğer ülkelerde kitap adına ortaya çıkan laf kalabalığının boyutu şimdiye kadar yapılan yorumların en iyisiymiş gibi görünüyor diyor Juan Gabriel ve böyle bir yorumun ardından hemen şu soruyu soruyor: Yüzyıllık Yalnızlık’ın gölgesi altında nasıl yazılıyor? Ya da Philip Roth eserleri ve yazarın kendi eserleri ile ilgili söylediği sözü ”Bu metinler bir aradayken bende yazılı dünya ve yazılı olmayan dünya arasındaki ilişki açısından sürekli endişe uyandırıyorlar.”alıntılayarak Roth’un endişelerinin yersizliğinden bahsedebiliyor. Çarpıtma Sanatı’nda Juan Gabriel Vasquez Güney Amerika edebiyatı üzerinden yola çıksa da edebiyatın evrenselliğini kapsayacak derecede yorumlarda bulunup, açık yüreklilikle tüm denemeleri içine alacak şekilde şu soruyu soruyor: “Okurlar ve romancılar olarak neden vaktimizi bu karakterlere, kaprisin çok benzeri bir şeyden doğmuş izlenimi veren bu dünyalara adıyoruz?”
Çarpıtma Sanatı’nda Juan Gabriel Vasquez Güney Amerika edebiyatı başta olmak üzere tüm dünya edebiyatını elekten geçiriliyor. Atom bombası meselesinin aslında ne olduğundan tutalım da Don Quixote’u yanlış tanıyor olmamıza varana kadar gayet net bilgiler ve içten düşünceler eşliğinde bilmediğimiz ne varsa öğreniyoruz. Juan Gabriel, Kolombiyalı bir yazar, gazeteci ve tercüman. Yüzlerce politik yorum ve yedi roman sahibi yazarın bilgisi ve bakış açısı okuyucuyu beslemesi açısından önemli bir yerde duruyor. Düşen Şeylerin Gürültüsü romanını hatırlıyorsunuz değil mi? Juan Gabriel, Çarpıtma Sanatı ile edebiyatımıza yeniden ve iyi ki konuk olmaya devam ediyor.
Tesadüfi Değil, Beklenen Buluşlar
Elena Ferrante kitabı Tesadüfi Buluşlar ise bir yıl boyunca The Guardian için kaleme aldığı yazılardan oluşmakta. Toplam 52 yazı. Yazarla karşılıklı sohbet ediyormuş hissi uyandıran yazılar kadınlardan, ilk aşka, iklim krizinden, sinemaya, kurgudan, yaratıcılığın sonunda varılan özgürlük hissine, yazan kadınlardan, kadınlar arasındaki düşmanlığa, romanların filme uyarlanması ve arkadaşlık ilişkilerine varana kadar çok geniş bir perspektiften bizlere seslenmeyi başarıyor. 49 dile çevrilmiş, Napoli Romanları serisinin yazarı Elena Ferrante ismini mahlas (Takma ad) olarak kullansa da kitapları tüm dünyada büyük ilgi görmekte.
Ayrıca kitabın içinde birbirinden güzel ve renkli illüstrasyonlar yer almakta. Anlatıma katkıda bulunan illüstrasyonların çizeri Andrea Ucini. 52 denemenin tamamının içi son derece dolu. Her biri bir deneyimin ürünü diyebiliriz. Kitabın isminin aksine her bir deneme bizi ayakları yere sağlam basan bir bilgiye götürmekte. Ferrante’nin Tesadüfi Buluşlar’ı yaşanan gündelik hayatın ötesinde bir yaşanmışlıkla okuyucusuna ulaşmak istemekte.
|
|
- TOPRAKTA BÜYÜR, TOPRAKTA YAŞAR, TOPRAKTA ÖLÜR İNSAN - 9 Ağustos 2021
- NE TAM OLARAK SUYA, NE DE TAM OLARAK GÖKYÜZÜNE AİT: SAKARMEKE - 8 Temmuz 2021
- YÜRÜMEMİŞ İLİŞKİLERİN, HAYAL KIRIKLIKLARININ, VAZGEÇİŞLERİN VE KABULENMELERİN ÖYKÜLERİ - 20 Haziran 2021
FACEBOOK YORUMLARI
