Sürekli yeni romanların yayımlandığı kitap dünyasında görece eski kitapların “gölgede kalması” pek alışık olduğumuz bir durum. Kitapların raf ömrü maalesef pek uzun sürmüyor. Yeni gelen kitap bir öncekinin raftan inip kıyıda köşede bir yerde kalmasına neden oluyor.

Kitap Eki listelerinde güncel kitaplara yer verirken eski kitapları da yeniden hatırlamayı ve hatırlatmayı ihmal etmiyoruz. Kitap sayfaları eskise de içindeki duygu eskimiyor. Bu kitaplar her devirde okunmayı hakkediyor.

1. Sonsuzluğa Nokta – Hasan Ali Toptaş

Hasan Ali Toptaş’ın belki de en hülyalı romanı Sonsuzluğa Nokta; Bedran’ın etiyle kemiğiyle yanımızda oturduğu, seviştiği, konuştuğu, korktuğu gerçeklik. Hasan Ali Toptaş’ın dili, Türk şiirinin bugünkü düzeyinde en çekici ögeleri, biçemi taşıyor.

2. İki Yıl Sekiz Ay Yirmi Sekiz Gece – Salman Rushdie

İki yıl, sekiz ay ve yirmi sekiz gece. Parmak hesabı yaptığımızda bin bir gece. Çağımızın en usta anlatıcılarından Salman Rushdie, Şehrazad’ın masallarından aldığı motiflerle okurlarını bir masal âlemine götürürken, aslında günümüzün gerçeklerini aktarıyor. Yazarın babası, İbn Rüşd’e olan sevgisinden dolayı Rushdie soyadını almış; şimdi de kendisi İbn Rüşd’ü romanın başkahramanlarından biri yaparak o saygıyı sürdürüyor. Kitapta açıkça belirtilmese de roman 11 Eylül terör olaylarından yola çıkıyor ve o güne çeşitli göndermeler yapıyor.

3. Afrikalı Leo – Amin Maalouf

‘Afrikalı Leo’, gerçek bir yaşam öyküsünden çıkarılmış düşsel bir yaşamöyküsü: “Bir berberin sünnet ettiği, bir Papanın vaftiz ettiği” Hasan ibn Muhammed el-Vezzan ez-Zeyyati alias/namı diğer Giovanni Leone de Medici’nin, Leo Africanus yani Afrikalı Leo’nun özyaşamöyküsü -yazmış olsaydı yazacağı gibi…Amin Maalouf, bu ilk romanında -daha sonra Semerkant (YKY, 1993) ve Tanios Kayas’ı (YKY, 1995) romanlarında da yapacağı gibi- tarihle/tarihten olağanüstü bir halı dokuyor. Bir uçan halı…

4. Nedamet – Mehmet Cevat Yıldırım

Mehmet Cevat Yıldırım masalın sınırlarında gezinen, özgün ve vurucu bir vicdani hesaplaşma hikâyesi sunuyor okura. Berber çırağı İlyas, Viranbayır kasabasının sakladığı büyük sırrı tesadüfen öğrenir. Kasabanın “kadımîleri”nden bir genç kız öldürülmüş, kızın ailesi ayaklanmış, bu vesileyle kadımîler yok edilmiş, sürülmüştür. Herkesin bilip de bilmezden geldiği bu sır İlyas’ın vicdanında büyük bir yara açar. Amacı mümkün olduğunca uzağa gitmek, denize açılmaktır. Kasabayı terk edip Liman şehrine sığınan İlyas bir iş, Hasan adında bir de dost bulur. Ardından bir gemiye tayfa yazılıp denize açılır ancak deniz selamete yol vermez.Yıllar sonra Hasan’ın İlyas adını verdiği oğlu doktor çıkar ve Viranbayır’a atanır. Babasından kasabanın sırrını öğrenmiştir. Kasabanın acımasızlığı ile mücadele etmesi gerektiğinde bu sırrı açığa çıkaracak ve Viranbayır’ın kirli düzenini sarsacaktır.

5. Yedinci Haç – Anna Seghers

1942 yılında yayınlanan Yedinci Haç, Anna Seghers’i dünyaca ünlü yapan eseridir. 1933 yılında Almanya’da kitapları yasaklanınca Fransa ve İspanya üzerinden Meksika’ya göç eden Seghers, bu sürükleyici kaçış hikâyesiyle sadece Alman halkının ve Nazi döneminin anatomisini çıkarmakla kalmıyor, en baskıcı zamanlarda bile bütün tehlikelere rağmen doğrular için ayakta kalmanın ne kadar önemli olduğunu muhteşem bir kurguyla gözler önüne seriyor.

6. Duman – Ivan Sergeyeviç Turgenyev

Turgenyev, toprak reformundan birkaç yıl sonra, 1867 yılında yayımlanan eseri Duman’da, Rusya’ya Avrupa’dan bakarak, hem aristokrat çevreyi hem Slavofilleri hem de aydınları eleştirir. Özellikle Rus soylu ve aydınlarına yönelttiği eleştiriler ile uzun süre tartışılan eser, Turgenyev ile Dostoyevski arasındakiçatışmanın yansımalarından biri olma özelliğini taşımaktadır.

7. Kusursuzlar – Louise O’Neill

Stepford Kadınları, 1984, Damızlık Kızın Öyküsü romanlarının ve Kötü Kızlar dizisinin öğelerini bulabileceğiniz beklenmedik, rahatsız edici ve merak uyandırıcı KUSURSUZLAR kadınların, erkeklere hizmet etmeleri için yaratıldığı bir dünyada geçiyor, bütün kızların ilk görevi güzel olmaktır. Artık doğal yollarla dünyaya gelmiyor, özel olarak tasarlanıyorlar sonra da reşit olana kadar Okullarda, gelecekteki eşlerini tatmin etmek için yetiştiriliyorlar.

8. Bütün Bir Ömür – Robert Seethaler

İçten bir bilgelik ve ölçülü bir şiirsellikle biçimlenmiş anları ortaya çıkaran direkt bir tavır hâkim üsluba. Bu noktada bu romanın Almanya’da neden bu kadar ilgi gördüğünü ve neden bizim de buna ihtiyaç duyduğumuzu anlıyorsunuz: Bütün Bir Ömür, okurunu hayatını en iyi şekilde değerlendirmeye yönlendiriyor, ne olursa olsun.

9. Kör Adamın Bahçesi – Nadeem Aslam

Savaşla değişen hayatları etkileyici anlatımıyla ortaya koyan Nadeem Aslam, Kör Adamın Bahçesi’nde dost ve düşman arasındaki farkın giderek silindiği bir dünyada aşka, arkadaşlığa ve aileye dair bir destan yazıyor.

10. Geceleri Sessizdir Tahran – Shida Bazyar

Geceleri Sessizdir Tahran İran İslam Devrimi’nden sonra Almanya’ya sığınmak zorunda kalan bir ailenin dramını anlatıyor. Shida Bazyar bir ülkenin, bir devrimin, devrim sonrası kendi topraklarından uzaklaşmak zorunda kalan bir ailenin, arada kalmışlığın, var olma mücadelesinin hikâyesine ortak ediyor okuru.