Umut Gülaçtı 
Fantastik okumak istiyorum diyen herkese Terry Pratchett’i öneriyorum, çünkü fantastik edebiyata giriş için naif dili, konuları işleyişi ve rahat okunması dolayısıyla meraklısına ve adım atmak isteyen herkese ciddi yardımı dokunacaktır…
Kitapseverlerin belirli aralıklarla yakalandığı ‘hiçbir şey okuyamama ve okumak istememe’ problemine nadide okur kitlesine sahip Epik–Fantastik okurlarının başına bela olmaya görsün. Epik-Fantastik edebiyat denilince farklı kurgular görmek isterken birbirini tekrar eden konular, hayran olacağımız farklı alemler görmek isterken hep orta dünya üzerinden oluşan kurgular, duyulmadık insan dışı varlıklarla tanışmak isterken bildiğimiz (Elfler, Hobbitler, Orklar, Karanlık Güçler, vs.) karakterlerin ötesine gidemeyen kitaplarla karşılaştıkça şunun, bunun laciverdi diyerek ‘hiçbir şey okuyamama ve okumak istememe’ sendromuna tutuluyoruz.
Bu durumun bence en güzel ilacı fantastik alemin hiciv ve mizah üstadı Terry Pratchett’in 41 kitaplık Diskdünya külliyatı. Henüz üstad Terry Pratchett’ın kitapları ile tanışmadıysanız fantastik diyarlardan uzaklaşmadan eşsiz mizahı, ironisi ve hicvi ile gülerek okuyabileceğiniz bir edebiyat harikası. Şunu da eklemeden geçmeyelim Epik-Fantastik dedik diye sevmeyenleri hafiften aramızdan sıvışmasınlar hemen aramıza dönsünler lütfen; Terry Pratchett’in edebiyatının tadına varmadan farkını anlayamazsınız diyorum. Aynı zaman da sosyal yaşantıda fantastik okumak istiyorum diyen herkese Terry Pratchett’i öneriyorum, çünkü fantastik edebiyata giriş için naif dili, konuları işleyişi ve rahat okunması dolayısıyla meraklısına ve adım atmak isteyen herkese ciddi yardımı dokunacaktır…
Terry Pratchett ve Diskdünya
İngiliz yazar Terry Pratchett denildiğinde akla gelen ilk gelen ve yazarın “magnum opus”u olarak gösterilen dünyaca ünlü efsanevi kırk bir kitaplık fantastik roman serisi ‘DİSKDÜNYA’. Terry Pratchett’ın 1983-2015 yılları arasında yazdığı ve 1983 yılında ‘Büyünün Rengi’ adlı ilk romanı ile başlayan serisi yakın zamanda (Kızı Rhianna Pratchett tamamlamasıyla) yayımlanan ‘Çobanın Tacı’ kitabıyla son buldu. Yazar kitaplarında mitolojiden folklorik detaylara, peri masallarından felsefe öğelerine değin birçok yerden ilham almasının yanı sıra William Shakespeare (Macbeth, Hamlet ve Bir Yaz Gecesi Rüyası), Ursula K. Le Guin (Yerdeniz Serisi), J. R. R. Tolkien (Yüzüklerin Efendisi ve Hobbit Serisi), Robert E. Howard, H. P. Lovecraft, Charles Dickens gibi birçok yazara ve edebiyat klasiklerine referans yaparken; toplumsal birçok olayı hicvederek yüzünüze gülüşler yerleştirir eserlerinde.
Peki Terry Pratchett’ın ünlenmesine sebep olan, bu zamana kadar 37 dile çevrilen 80 milyondan fazla satan, fantastik severlerin ayıla bayıla sevdiği, döne döne okudukları, bir yayıncımız yayınlasa da okusak diye etrafa sardıkları ve nihayetinde geçen sene itibari ile DeliDolu Yayınları’nın yayımlamaya başladığı Disk Dünya serisi nedir?
NEDİR KARDEŞİM BU ‘DİSKDÜNYA’ DİYENLERİ ŞÖYLE ALALIM
Diskdünya uzayın derinliklerinde yüzgeç darbeleriyle ilerleyen kozmik kaplumbağa A’Tuin’in kabuğunun üzerine yerleşmiş dört filin (Berilla, Tubul, Great Tphon ve Jerakeen) geniş sırtlarında dengeli ve düz bir şekilde taşıdığı ismi ile müsemma disk halindeki kurgusal bir dünyadır. Alışılmışın dışında bir şekle sahip olduğu gibi tuhaf bir yörüngede hareket ederken Diskdünya, yörüngesi etrafında hareket halinde ve onu aydınlatan minik bir ateş topuna sahiptir. Diskdünya’yı çevreleyen okyanus uzay boşluğuna şelale olup dökülürken güneş ışıkları ile birlikte muhteşem bir görüntü oluşturmaktadır.
Uzayda ilerleyen koca bir kaplumbağanın üzerinde dört filin taşıdığı dairesel disk şeklinde bir dünya. Aklınızda şekillenmedi ve tam olarak oturmadı mı? Bilim, fizik ve astronomi nerede diye mi soruyorsunuz? O zaman Diskdünya serisinin kapak illüstratörü Paul Kidby’in Diskdünya ile ilgili şu görseliyle yardımcı olmaya çalışayım.
Sör Terry Pratchett kırk bir kitaplık seride hayal gücünü zorlayan ve gerçeküstü bir dünya resmederken hiçbir şekilde rasyonel ve gerçekçi olma çabalarına girmemiştir. Diskdünya ile ilgili anlattığımız bu altyapı Terry Pratchett kurgusunun yanı sıra kendine has mizahının hicivle rahatlıkla buluşmasına zemin hazırladığını okurken göreceksiniz.
SERİYE NASIL BAŞLANIR? OKUMA SIRASI NASIL OLMALI?
Diskdünya aynı kurgusal dünya içerisinde birbirinden bağımsız işleyen birbirinden farklı kurguya sahip olmasına rağmen ana hikayesi birbiri ile iç içe geçmiş bir yapıya da ev sahipliği yapıyor. Bu korteksten bakıldığında Diskdünya serisi diğer serilerden ayrı olarak istenildiği gibi okunabiliyor. O kadar geniş bir yelpazeye sahip ki seri içerisinden bir karakteri seçip ona ait kitapları alıp okuyabilir, olayların geçtiği yere ait kitapları okuyabilir ya da seriyi sırası ile okuyup her birinin o ayrı rayihasını tada tada ilerleyebilirsiniz. Böyle özgürlüklere sahip olsak da benim naçizane önerim sırası ile okumak olacaktır çünkü karakterleri tanıyarak ilerlemek seri içerisinde o karakterlerden fazlasıyla keyif almanıza sebep olacağına inanıyorum. Ki şahsen bende öyle oldu fakat ilk iki kitabı okuduktan sonra sabırlı olmanızı öneriyorum. Çünkü bilmediğimiz kurgu ve hiciv bolluğunun yanı sıra, karakterleri bol ve farklı bir alemin içerisine daldığımızı unutmayalım. Bu sebeple seriye sırasıyla başlarsanız pes etmeyin derim. Sıradan gitmek istemiyor daha hızlı nasıl sevebilirim derseniz Diskdünya serisine en iyi ısınma kitabı bence ‘Küçük Özgür Adamlar’ olacaktır.
Gelin şimdi DeliDolu Yayınları tarafında hazırlanan ‘Diskdünya Okuma Rehberi’ ne bakalım.
Gördüğünüz gibi seriye sırası ile ilerleyebildiğiniz gibi, ‘Rincewind Romanları’, ‘Cadı Romanları’, ‘Kadim Uygarlıklar’, ‘Ölüm Romanları’, ‘Bekçi Romanları’, ‘Sanayi Devrimi’ dizilerinden birini seçerek de ilerleyebilirsiniz.
Diskdünya ile ilgili anlatılacaklar anlat anlat bitmez, ki ne kadar anlatılsa az kalacağı aşikar. DeliDolu Yayınları ülkemizde her sene en az 4 Diskdünya kitabı yayımlama amacıyla seriyi tamamlama niyetinde. Bize de çıkan her kitabı okumak, okumayanları uyarmak düşüyor…
- Bülbülü Öldürmek’ten insanlığa dair altı çizilesi 10 alıntı - 30 Ağustos 2017
- Umberto Eco’dan ezber bozan 10 aforizma - 29 Ağustos 2017
- Terry Pratchett ve Diskdünya - 18 Şubat 2017