Özge Uysal 
Buluşlarım’da Tesla, kendi çalışma sistemini anlatırken çalışması-üretmesi gereken her şeyi öncelikle zihninde canlandırdığından bahseder.
Dehasıyla bilinen, yaşadığı çağın çok ötesine seslenen icatlar yapmış bir dâhinin yaşam öyküsünü kendi ağzından okumak; onun, kendi çalışmalarına, dehasına, dahiliğinin sınırlarına yönelik yorumlarına ve gözlemlerine tanık olmak çok keyifli. Hele bir de benim gibi, uzunca bir zamandır Tesla’ya ve çalışmalarına karşı özel bir ilginiz varsa Buluşlarım: Bir Dâhinin Özyaşamöyküsü’nü okurken kendinizi, Tesla’nın dünyasına bir adım daha yaklaşmış hissedeceksiniz.
Bugün, hayatımızın bir parçası haline gelmiş, vazgeçilmezler listemizde yer alan elektrikle ilgili tüm aletlerde Tesla’nın dehasının gölgesi var. Tesla, alternatif akımı bularak önce Amerika’da sonra da tüm dünyada elektrik iletimini olanaklı kılan kişi olmasına rağmen, ismi uzun yıllar yok sayılmış. Bunun en önemli sebebi, Tesla’ya ait birçok icadın patentini başka kişilerin ve şirketlerin almış olması. Kitabın ilk bölümü “İlk Yıllar”da Tesla, ailesi ile ilişkisini ve ailesinin kendisine yaklaşımının hayatına nasıl yansıdığına dair gözlemlerini anlatarak, bize, duygu ve düşüncelerinin arasındaki ilişkiselliğe tanık olma fırsatı tanır. Kitabı okuduğum sırada, Tesla’nın kendine dönük dikkatinin ve gözlemlerinin ne denli güçlü olduğunu öğrenmek beni şaşırttı. Tesla’nın yaşadıklarını anlattığı sırada, onun anılarında geziniyor ve ona eşlik ediyor duygusunu yaşadım; bir yandan da Tesla’nın düşünce alanını, düşünce yöntemlerini öğrenmenin keyfiyle kitabı okumaya devam ettim.
Buluşlarım’da Tesla, kendi çalışma sistemini anlatırken çalışması-üretmesi gereken her şeyi öncelikle zihninde canlandırdığından bahseder. Bu alışkanlık, ileriki yıllarda ortaya çıkacak icatları üzerine çalışma sürecinde de çok işine yarayacaktır. Tesla için öncelikli olan, fikrin mükemmelleştirilmesidir. İcadını düşünürken, her türlü gelişmeyi öngördükten ve fark edebileceği tüm hataları zihnen düzenledikten sonra, çalışmasını maddi bir varlığa dönüştürme sürecine geçer. “Aracım her zaman tam düşündüğüm şekilde çalışır ve deney de tam düşündüğüm şekilde gerçekleşir. Yirmi yıldır hiçbir istisna olmamıştır. Neden olsun ki? … Elimizdeki teorik ve pratik verilere göre matematiksel olarak işlenemeyen ve etkileri hesaplanamayan ya da sonuçları önceden tahmin edilemeyen hemen hemen hiçbir konu yoktur.” Buluşlarım’dan edindiğim bir diğer önemli bilgi de şu: İnsanın kendi zihninin, azminin ve ulaşmak istediklerinin sınırlarını açık bir şekilde bilmesi, kişiyi, “normal” insanlara mucize gibi görünebilen sonuçlara vardırabilir.
Tesla’nın kendiyle ilgili yorumlarını okuduğumuzda, aslında dâhilik ile şizofreni arasındaki ince çizgide hayatını sürdürdüğünü anlarız. Yaşı ilerledikçe ve çalışmalarına yoğunlaşmaya başladıkça çeşitli takıntılar edinen Tesla, gittikçe asosyalleşen bir yaşam sürdürür. 8 yaşına kadar, azim ve kararlılık konusunda çok da başarılı biri olmadığından bahseden dahi, babasının kütüphanesinde bulup okuduğu bir kitabın bu anlamda hayatını değiştirdiği söyler. Bu değişim ve irade gücünün gelişmesi, hayatta hiçbir zaafa yenik düşmemesiyle sonuçlanacaktır.
Kendini, zihninde makineler canlandırmaya ve yeni formlar üzerine düşünmeye epeyce kaptırdığı bir dönemde, Tesla Bobini’ni icat eder ve devamında da transformatörü[1] keşfeder. Kitapta, Tesla’nın icatlarının detaylarını ve özellikleri anlattıkları bölümler, konu ile ilgili fazla bilgi sahibi olmayan okuyucuyu kitabın uzağına itebilir ancak bunun da çözümü var: İnternetten, Tesla’nın çalışmalarının çizilmiş, örnek versiyonlarına bakabilirsiniz. Hatta benim önerim, kitabı okuduktan sonra bir de Tesla ile ilgili bilgilere, göndermelere yer veren film ve belgeselleri izlemeniz. Böylelikle Tesla’nın kendi kaleminden dinlediğimiz hayatının tüm detaylarını (çalışmaları, Edison’la çekişmeleri ve uzun yıllar yok sayılmasının nedenleri) daha bütünsel bir bakış açışıyla görme imkânına sahip olabilirsiniz.
“Dünya Sitemi”, Tesla’nın New York’tan döndüğünde patentini almak konusunu çok önemsediği, kendi çalışmaları içerisinde de çok özel bir yere koyduğu bir çalışması. Genel olarak baktığımızda, Dünya Sistemi, Tesla’nın tüm icatlarını bir araya getiren ve bu icatlardan en üst seviyede faydalanmayı sağlayan bir paylaşım ağı olarak düşünülebilir. Tesla’nın “Dünya Sistemi” adını verdiği bu elektrik santralleri, tüm dünyadaki mevcut telgraf ve telefon trafiğinin birbirine bağlanmasını, müzik paylaşımı için bir dünya sistemi kurulmasını, gemilerin pusula olmadan yönlerini bulabilmelerini, dünya çapında fotoğraf-çizim ve kayıtlardan yararlanılmasını sağlayacak bir sistemdir. Tesla’nın öngördüğü bu sonuçlardan da anlaşılacağı üzere, Tesla, bugün kullandığımız wireless bağlantıdan müzik dinleme servislerine kadar, modern teknolojiden türeyen tüm alışkanlıklarımızın habercisi ve müjdecisi olur.
Buluşlarım hızla çok okunan popüler bilim kitapları arasındaki yerini alacaktır. Bugünün teknolojik altyapısını inşa eden bir dâhinin hayatını, kendi kaleminden dinlemeyi kim merak etmez ki?
- Buluşlarım
- Yazar: Nikola Tesla
- Çeviren: Sinem Bertling
- Yayınevi: Say Yayınları
- Baskı tarihi: 2016
- Sayfa yapısı: 100 sayfa
[1] İki ya da daha fazla elektrik devresinin birbirine bağlayan elektrik aleti.
- Yayıncılık Kültürüne Sihirli Bir Dokunuş: Düşbaz Kitaplar - 16 Aralık 2021
- AYRI DÜNYALARIN HİKÂYESİ - 27 Şubat 2021
- Yastık Altı Birikimden Fazlasını İsteyenler İçin Kılavuz - 31 Ocak 2018
FACEBOOK YORUMLARI
