Zamansızlar Sirki Mi? Burada Zaman Yok ki!

Zamansızlar Sirki’ni okuduğunuzda çocuğunuz ile görünenle gerçek ve zaman ile mekân arasındaki ilişkiler hakkında felsefi bir sohbet başlatabilirsiniz. Sorular soruları doğurur.

Çocukluğumdan beri severim bilim kurgu kitaplarını ve filmlerini. Hangimiz izlemedik ki; Harry Potter ve Azkaban Tutsağını, Yüzüklerin Efendisi, Interstellar ve Star Wars filmlerini. 1962 yılında yazılan ilk bilim kurgu romanı ‘The Wrinkle in Time’ dan bu yana bilim kurgu dünyasında gerek edebi eser gerekse film alanında gelişmeler ivme kazandı. 90’larda çocuk olanlar iyi bilirler ‘Alf’ ve ‘Geleceğe Dönüş’ (Back To The Future) serisini. Zamanda yolculuk mümkün mü, zaman bükülebiliyor mu? Solucan delikleri veya kara delikler gerçek mi? Yıldızlararası seyahatler mümkün mü? Zaman makinesi ile geçmişe ve geleceğe ışınlanmak Üsküdar-Beşiktaş arası gidip gelmeye benzer mi? Her izlediğimizde bu NASA neler biliyor ama bize söylemiyor dediğimiz tam da bu değil mi? Marsta hayat var m? The Martian filmindeki Matt Damon gibi Marsta sebze yetiştirmek mümkün mü?

Hayatımız depremler, virüsler, savaşlar ve hava kirliliği ile zaten bir bilim kurgu filmi gibiyken, uzaylılar ile Zombiler de şu kapıdan içeri girse, ben hala kahvemi yudumlarım kafasındayken kaçımız ‘neden?’ Sorusunu sorabiliriz. Tüm bu hızlı akış içerisinde hepimiz hala o sahil kasabasına yerleşmek istesek de kaçımız bunu başarabiliyoruz? Hanzade Servi, Zamansızlar Sirki ile bize bu kaçışın öyküsünü anlatıyor.

İşte Nehir Vadi (yani biz ona kısaca Neva diyoruz) ve ailesi bir sahil kasabasına taşınmanın iyi yanları, İstanbul’da yaşamanın iyi yanlarını geçince yerleştiler Kirazlıkoy’a. Her yere yürüyerek gidebilmek, okula on saniyede varmak kısacası yavaşlamayı öğrenmek uzun sürmedi. En ilginç yanı da böyle yerlerde herkesin birbirini tanıması. Neva’nın en yakın arkadaşı Olgun. Onun tek tekerlekli, gidon tutacağı olmayan kırmızı bir bisikleti var. Hani şu sirklerde kullanılanlardan. Nereden bulmuş onu acaba? Birde şu yurt dışından gelecek olan gizemli teyze ve kuzen Ahsen var. İnsanın hiç tanışmadığı bir kuzeni ve teyzesi olması enteresan gelse de Neva’ya, yine de heyecanlı bir bekleyişti bu. Kasabadaki ünlü eski sihirbaz Jerfi Adasal oldukça esrarengiz biri. Esrarengiz ve ürkütücü olmasının yanı sıra hiç tanımadığı kuzeninin akrabası olması daha da ilginçti. Peki Neva, Olgun ve Ahsen bu kırmızı bisiklete binerek geçtikleri solucan deliği ile 1856 yılına gitmelerini nasıl anlatabilirlerdi evdekilere? Orada bulunan Zamansızlar Sirki ve büyük patron neyin parçasıydılar. Burada yaşayan on bin kişi için zaman neden durmuştu? Hem Allah aşkına zamanın durduğu bu lanetli yerdeki bu sirk de neyin nesiydi ki? Ve bu zamanın durması bazı kişileri neden cezbetti?

Bu kitabı okurken düşünmeden edemiyorsunuz. Felsefi boyutta epey kafa yoruyorsunuz. Bildiğiniz gibi felsefi düşünme ve felsefi soru sorma biçiminin okul öncesi dönemlere dayandığı günümüzde, bu kitaplarla güzel bilgi ve inanç ve hatta metafizik sohbetler başlatabilirsiniz. Ölümsüzlük nasıl bir şey? Ölümsüz Aile ’deki (Natalie Babbıtt tarafından yazılmış 100 Temel Eser arasında seçilmiş çocuk edebiyatı klasiği) gibi sonsuz yaşam vaat eden pınarın suyundan içer miydiniz mesela. Zamansızlar Sirki’ni okuduğunuzda çocuğunuz ile görünenle gerçek ve zaman ile mekân arasındaki ilişkiler hakkında felsefi bir sohbet başlatabilirsiniz. Sorular soruları doğurur.

Yaşlanmak ve yaş almak arasındaki fark bile görece izafi iken ve her şey zıttı ile güzelken nasıl oluyor da insanlar hep genç kalma sarmalına girebiliyor. Dediğim gibi oldukça göreceli bir kavram bu. Kimine göre bu bir lanet. Kimine göre bir mucize. Peki, siz Zamansızlar Sirki’nde kalır mısınız, döner misiniz? Kapak tasarımını Elif Yemenici’nin hazırladığı Zamansızlar Sirki ilk çocuk ve gençlik kitaplığında kendine güzel bir yer edineceğe benziyor.