Gün Çağ Aydın 
Günışığı Kitaplığı yayın yönetmeni ve editörü Müren Beykan’la İzmir Kitap Fuarı’nda Zeynep Cemali Öykü Yarışması’na dair merak ettiklerimizi cevapladı.
Günışığı Kitaplığı yayın yönetmeni ve editörü Müren Beykan’la İzmir Kitap Fuarı’nda görüştük. Fuar yoğunluğunun arasında Zeynep Cemali Öykü Yarışması’na dair merak ettiklerimizi sorduk.
Yarışma başvurularının sonlanmasına 1 ay kala, edebiyat dünyasının en önemli etkinliklerinden biri olan Zeynep Cemali Öykü Yarışması ile ilgili merak ettiklerinizi söyleşimizde bulabilirsiniz.
- Zeynep Cemali Öykü Yarışması 2017 başvurularının sonlanmasına son bir ay kaldı. Öncelikle yılın temasını sormak isterim. Neden “dayanışma”?
Günışığı Kitaplığı’nın, erken yitirdiğimiz öykücü Zeynep Cemali’nin anısını yaşatmak amacıyla, Türkiye genelinde 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri arasında, 2011’den beri her yıl düzenlediği öykü yarışması, ilkgençliğe adım atan çocukları edebiyata özendirmek ve geleceğin yazarlarının yetişmesine öncülük etmek amacında. Seçici kurullarını her yıl edebiyatımızın ustalarının oluşturduğu yarışma, Zeynep Cemali’nin roman ya da öykü kitaplarından seçilen farklı bir cümleye dayanan, farklı farklı temalarda öykü yazılmasını gerektiriyor. Gençler öykülerini, 2011’de “kardeşlik”, 2012’de “hoşgörü”, 2013’te “arkadaşlık”, 2014’te “umut”, 2015’te “cesaret” ve 2016’da da “adalet” üzerine yazdılar. 2017 teması ise “dayanışma”.
Her yıl, Zeynep Cemali’nin kitaplarından birinden kılavuz cümle seçmek ve bu cümleyle açılım kazanacak bir temaya karar vermek, Zeynep Cemali Öykü Yarışması başkanlığının görevi. Birbirini izleyen temaların gençlerin gündelik yaşamıyla, ülke ve dünya gerçekleriyle ilişkilenmesi, katılıma heves yaratıyor. Yazma emeği gerektiren yarışmalara erkek öğrenciler genelde gönülsüz katılıyor. Temaların özellikle onların dikkatini çekmesini hedefliyoruz. Görünen o ki, kız öğrencilerde her tür temayla başetme hevesi var. Bizim yarışmamızda da başlangıçtan bu yana kızların katılımı ezici çoğunluktaydı. Ancak, geçen yıl heyecan verici bir artış yaşandı erkek öğrenci katılımında.
Yarışmamızın değişmeyen görüntüsü, gençlerin toplumun sosyolojik yapısını pek güzel ele veren kurguları, duyguları. Hemen her yıl aynı: Gençler trafik kazalarından, ailesiz kalıp yetimhaneye düşmekten, arkadaşsızlıktan çok korkuyor. Kötü hastalık korkusuna, sevilmemek korkusuna, sığınmacı olmanın acıları da eklendi son yıllarda. Her yıl genç kalemlerden hüzün ve keder dökülüyor.
Şimdi “dayanışma” gibi geniş bir temada neler hayal edeceklerini, insanın insanla dayanışması çerçevesinin ne kadar dışına çıkacaklarını, dünyaya yukardan bakıp türleri kucaklayabilecekler mi, merakla bekliyoruz. Çünkü deneyimize göre, gençler özgürce yazabildiklerinde farklı yaklaşımlarla fevkalade öyküler kurabiliyor.
- Gönderilen öykülerde aradığınız teknik özelliklerin dışında, gençlere, öğretmenlere ve ebeveynlere ne gibi tavsiyeleriniz olur?
Özellikle edebiyat okuru olan gençlere, sık sık yazmalarını, kalemlerini çeşitli türlerde ve üsluplarda çok çok denemelerini, yazdıklarını biriktirmelerini ve her yazdıklarından hemen memnun olmamalarını söylüyoruz yıllardır. Sepetinde yazı biriktirmiş gençler, yazma yarışmalarında elbette daha başarılı oluyor. Yarışmamıza katılan gençlerin de hep iyi okurlar, sık yazanlar olduğunu gördük.
Öğretmenlerinin de edebiyat sevgisi aşılamaktaki hevesi, gençleri etkiliyor. Ancak, yazmak çok bireysel bir eylem; öğretmenin ya da ebeveynin zorlamasıyla ya da onları memnun etmek için iyi yazı, iyi öykü yazmak mümkün değil. Gençleri heveslendirmeli ama yazmakta kesinlikle özgür bırakmalı. Düşünce özgürlüğü, iyi bir edebiyat metni yaratabilmenin anahtarı, olmazsa olmazı. Fantastik de yazabilir, anı kıvamında gerçek bir öykü de yazabilir öğrenci; önemli olan özgün imgelemini özgürce kullanabilmesi, öykü sanatı kurallarına uyması, temaya bağlı kalması ve yarışma koşullarını gözetmesi.
Kurallara uyma noktasında kız öğrencilerin eline su dökülemez, gerçekten çok gayretliler, çok çalışıyorlar. Ancak, hayallerini –temayı bile gözardı etme pahasına– özgür bırakma konusunda da erkek öğrencilerin başarısı çok dikkat çekici. Toplumsal baskıların etkisini düşündürüyor bu sonuç; kızların üzerindeki baskının vardığı noktayı. Yine de, geçen yıl fantastik öykülerle seçici kurulu şaşırtan, hepimizi hayran bırakan öyküleri kızlar yazmıştı.
Gençlerin yüreklendirilmesi, cesaretli öykülere yönlendirilmesi, düşünen, sorgulayan bir nesil yaratmaya yardımcı olur hayali hepimizin. Zeynep Cemali Öykü Yarışması, edebiyat bayrağını yükseltmeye yarayacak mutlaka.
- Özellikle edebiyat ödüllerinin jürilerinde isimler çok az değişiklik gösteriyor ama Zeynep Cemali Öykü Yarışması’nın seçici kurulu her yıl değişen, uzman isimlerden oluşan, dinamik bir kadroya sahip. Bunu biraz konuşalım mı?
Çocuk ve gençlik edebiyatına emek veren yazarların, illüstratörlerin, akademisyen ve çevirmenlerin sayısı her yıl artıyor. Günışığı Kitaplığı çatısı altında buluşanlar da öyle. Farklı kurullar halinde bir araya gelerek, gençlerin öykülerini okuyup değerlendirmemiz hem öğrenciler için, hem edebiyat ailemiz için değerli sonuçlar veriyor. Yazarlar için, okurlarını daha iyi tanımak, gençlerin duygu ve düşüncelerini doğrudan onların dilinden süzmek anlamına geliyor. Editörler için, yaş gruplarına bağlı olarak, gençlerin dünyasına daha içeriden bakabilmek anlamına geliyor. Katılımcı gençler için de, birbirlerinden farklı bakış açıları, farklı lezzette üslupları olan yazarlar tarafından değerlendirilme olanağı demek ki, ödüllendirmede de nesnellik sağlamanın garantisi sayılmalı.
 |
 |
 |
2016’da “adalet” teması için Cemil Kavukçu, Karin Karakaşlı, Nazlı Eray, Yusuf Çotuksöken ve ben görev almıştık; bu yıl “dayanışma” için Faruk Duman, Feridun Andaç, Gaye Boralıoğlu, Müge İplikçi ve ben öykülerin yayınevine ulaşacağı son tarihi bekliyoruz. 2018 yarışmamızın hazırlığı da başladı, seçici kurulu oluşturuldu bile. Gelenekselleşen bu yarışmanın çocuk ve gençlik edebiyatını yıllarca beslemesi, genç yazarların yetişmesine vesile olması, seçici kurullarda gönüllü çalışan edebiyat insanlarımızın da Günışığı Kitaplığı’nın da gururu.
Yarışmanın internet sitesini ziyaret etmek için bağlantıyı tıklayınız
http://gunisigikitapligi.com/projeler/zeynep-cemali-oyku-yarismasi/
Çeşitli siyasi gazete ve dergilerde köşe yazarlığı yaptı.
KitapEki'nde yayın yönetmenliği görevinde bulunmaktadır.
- Kehribar Geçidi’nden Tadımlık… - 29 Kasım 2021
- Kitap Eki Dergisi 7. Sayı Çıktı! - 15 Temmuz 2020
- Kitap Eki Dergisi 15 Ocak’ta Okurlarıyla Buluşuyor - 1 Ocak 2020
FACEBOOK YORUMLARI
