Ahmet Ümit, İttihat ve Terakki’nin 20 yılını ele aldığı romanı ‘Elveda Güzel Vatanım’ ile yüz yıl öncesine götürüyor bizi.

İçinde bugüne dair benzer yönler barındıran Osmanlı’nın yıkılışı, Cumhuriyet’in kuruluşu, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin iç karışıklıklarının sekansında ilerleyen bir roman okurken, Şehsuvar Sami ve sevgilisi Ester’in köklü toplumsal reformların etkisinde hayatlarının değişimine de tanık oluyoruz. Başrolünde tarihin yer aldığı kitapta polisiye de yok değil.

Gelin şimdi biz okurken nelerin altını çizmişiz bir bakalım…

1.

“En mühim mücadele, fikirle yapılandır. Şiddet eninde sonunda onu uygulayana dönen bir bumerangdır.”

2.

“Devletin derinlikleri, toprağın derinliklerinden daha karanlıktır.”

3.

“Biteviye hayal kırıklığına uğrayınca, umut etmeye korkuyor insan. Ama bazen hayat, sen kılını kıpırdatmasan da mutlulukla dolduruyor içini.”

4.

“İnsanoğlu, dünyanın en büyük muammasıdır. İyi manada söylemiyorum, kötü manada da söylemiyorum, bütün o büyük zıtlıklarıyla birlikte söylüyorum. İnsan ruhu, henüz keşfedilmemiş kapkaranlık bir coğrafyadır. Vahşetle şefkat, korkuyla cesaret, nefretle sevgi, mantıkla delilik hepsi bir zihnin içinde hapsedilmiştir. Bazen kendimizi iyi biri zannederiz ama değilizdir, bazen kendimizi sevgi dolu biri zannederiz ama aslında öldürmeye yatkınızdır, zıddı da mümkün tabii.”

5.

“Annemin yüzünü hatırlamaya çalışıyordum; o kadar çok görüntü vardı ki hafızamda…Hep en son görüşmemizdeki an geliyor gözlerimiz önüne. ”Yaşlanmışsın” deyişini hatırlıyordum. ”Yüzünün çizgileri sertleşmiş, bakışın değişmiş. Çok mu çalıştırıyorlar seni evladım…” Boğazım düğüm düğüm olmuştu, hıçkırmamak için kendimi güçlükle tutuyordum. Ama annem yanılıyordu, o zaman değil , asıl şimdi yaşlanmıştım, onu kaybedince, onun tükenmiş incecik bedenini şu toprağın altına gömünce. Evet o zaman yaşlanmıştım işte. Çünkü anneler ölmeden çocuklar büyümezdi.”

6.

“… Evet ilk olarak Almanya ile harbe girmemize karşıyım. Bu ittifak bizi mahva sürükleyecek. Ama sadece Almanya değil İngilizlerle birlikte de harbe girmemize karşıyım. Sizin aptalların anlamadığı hakikat şu: Biz bu harbin tarafı değil hedefiyiz. Evet Memalik-i Osmaniye hepsinin iştahını kabartıyor. Yapmamız icap eden, dünya haritasını değiştirmek isteyen bu açgözlü devletlerin birine yamanmak değil, kendi topraklarımızı korumak için bağımsız bir siyaset gütmekti…”

7.

“O kadar genç, o kadar tecrübesiz, o kadar iyimserdim ki, tarihin, gönlümüze göre akacağına inanıyordum. Elbette olmadı, elbette duvara tosladım. Çünkü tarihin vicdanı yoktu. Çünkü tarih insanları düşünmezdi. Ne insanları, ne aşklarını ne de hayatlarını. Biz, ona yön vermeye çabalasak da, o kendi kafasına göre akmayı sürdürürdü. Ülkeler parçalanmış, milletler yok olmuş, şehirler yağmalanmış, insanlar katledilmiş hiç umrunda olmazdı!”

8.

“Çünkü yaşadıklarım bana öğretti ki, bu ülkenin asıl meselesi, hep boyun eğmesi, hayır diyememesi, suskunluğu erdem zannetmesi. Üstelik öyle kolayca vazgeçilecek alışkanlıklar değil bunlar. Etimize, kemiğimize işlemiş, tenimize sinmiş, binlerce yılın lanetli mirası…” 

9.

“Korktum, evet ölesiye korktum ama başa çıkmayı öğrendim o duyguyla. benimkisi bir tür kendini bulma, bir tür içe dönüş, tefekkür. fırtınalı okyanuslardan kurtulup, ölü bir denizde batmayı bekleyen yelkenli gibi çaresiz, öylece kalakalmışken, insan daha iyi değerlendiriyor kendini.”

10.

“ ‘Ölüm, şehirlerimizi kaybetmekle başlar.’ kim söylemişti bu cümleyi hatırlamıyorum, ne yazık ki doğru.. doğru lakin eksik. ölüm, şehirlerimizi kaybetmekle başlar, vatanımızı kaybetmekle neticelenir. şu anda, kabusu andıran duygu kemiriyor içimi. şehrimi çoktan yitirdi, sıra vatanıma geldi. belki onu da çoktan yitirdim ama farkında değilim.”

BONUS

“İnsan, tarihin rüzgarı karşısında, okyanusa düşmüş bir ceviz kabuğu gibidir. Ne kadar çalışırsa çalışsın, kaderi dalgaların insafına kalmıştır.”

FACEBOOK YORUMLARI

Yorum