Demokrasi İçin Mücadele Etmek

Emek Vererek Demokrasi, bir tarafıyla deneyim paylaşımı bir tarafıyla ise demokrasi üzerine yeniden tartışmamızı sağlayan bir kaynak kitap.

Demokrasi, insanın vazgeçmeksizin mücadele etmesi gereken bir yönetim biçimi. Her insanın birbiriyle eşit haklara sahip olduğu bir dünyanın nasıl kurulabileceği, böyle bir dünyanın nasıl sürekli bir hale getirilebileceği üzerine kafa yormak, özgür ve mutlu bir dünyanın yaratılması için önemli bir adım atmak demek aynı zamanda. Liberal anlamda demokrasiden bahsedilmeye başlandığında akla gelen ilk örnekler her zaman Kuzey Avrupa ülkeleri oluyor. Demokrasi kültürünün toplumun hücrelerine kadar işlediği, insanların birbirine saygı duydukları, çatışmaların diyalog ile çözüldüğü toplumlar olarak görülür bu ülkeler. Norveç demokrasisi de bu anlamda parmakla gösterilen bir örnektir.

Uzun yıllardır Norveç’te yaşayan ve şu an Oslo Eyalet Meclisi’nde milletvekili olan Gülay Kutal’ın Norveç’teki siyasi hayatını ve demokrasi deneyimini anlattığı kitabı Emek Vererek Demokrasi, parmakla gösterilen bu ülkedeki deneyimleri aktaran önemli bir kitap. Eser, son dönemde ekonomik olarak neo-liberal, siyasi olarak ise göçmen karşıtı sağcı muhafazakâr ideolojinin saldırısı altında olan Norveç demokrasisini mercek altına alıyor. Kutal, bir toplumda demokrasi kültürünün nasıl yeşerdiğini anlamaya çalışırken, aynı zamanda toplumsal sözleşmelerin nasıl kaygan bir zemine yerleştiğini de gözler önüne seriyor.

Halat Çekme Oyunu

Kutal’a göre demokrasi bir halat çekme oyunu. “Toplumdaki bireylerin bir halatın karşıt uçlarını tutan takımların üyeleri olarak, birbirlerini ortadaki çizgiye çekmeye çalışması. Bir de her şeyi politikacılara bırakmadan, insanların apartmanları, parkları, mahalleleri, işleri, ilçeleri, ülkeleri, ortak dünyaları… içinde adilce ve güvenle yaşayacağı yerler olsun diye katılması, angaje olması, dinlemesi, anlaması ve sonra da bazen karşısındakinin doğru bulduğu görüşlerini benimseyip, bazen taviz verip, bazen de ikna olmadığı ve taviz veremeyeceği konularda çoğunluğun kendisi gibi düşünmesi için var gücüyle uğraşması.” Toplumun yararına olduğu düşünülen bir merkezin olduğu fikri bu halat çekme oyununun neden gerekli olduğunu da açıklıyor. Kutal’a göre demokrasi mücadelesi vermek önemli çünkü: “Haklı davalar, pes etmedikçe önünde sonunda kazanılıyor. Hiçbir şey olmasa birilerine rol modeli oluyorsun. Birilerinin sesi hâline geliyorsun.”

Toplumun neredeyse tamamının demokrasi kültürünü içselleştirdiği bir yerde demokrasi güzellemesi yapmak zor değil kuşkusuz. Fakat Kutal’a göre demokrasi kültürü yerleşmiş olsa da insanca bir dünya için mücadele etmeye devam etmek gerekiyor. Çünkü insanca yaşam özleminin her an saldırı altında olduğunu görmemek, bir çeşit toplumsal körlük haline dönüşebilir. Norveç’te pek çok konuda eksikler olduğunu da kabul ediyor yazar.

Demokrasi Saldırı Altında

Mesela Norveç’in Nato üyesi olması, Ortadoğu’daki savaşlara asker göndermesi; sağcı hükümetlerin kamu hizmetlerini özelleştirmeye çalışması; göçmen karşıtlığının ırkçı bir histeriye dönüşme potansiyeli gibi konuların demokrasiye verdiği zararı görmezden gelmiyor Kutal. Tam tersine bu sorunlara karşı nasıl mücadele ettiğini, içinde bulunduğu partinin de bu konularda nasıl bir yönelim içinde olduğunu anlatıyor kitap boyunca. Demokrasinin her zaman saldırı altında olduğunu, emek vererek bu saldırılardan kurtulmanın olanaklarının yaratılması gerektiğini hatırlıyorsunuz kitabı okurken.

Üstelik Kutal, Norveç’te, konforlu alanından ahkâm kesen birisi gibi yapmıyor bunu. Kitabı oluşturan yazılar, insanı bir sohbete davet eden tarzda kaleme alınmış. Her şeyi bilen bir buyurganın monoloğuna maruz kalmış gibi değil çay içmeye gittiğiniz bir dostla diyaloğa girmiş gibi hissediyorsunuz satırları okurken. Bu da bazı konularda farklı düşünseniz de verimli ve geliştirici bir tartışmanın içinde hissetmenizi sağlıyor.

Frank Aarebrot’un kitabın giriş epigrafındaki fikri Gülay Kutal’ın sloganı olmuş belli ki: “Her kuşak kendinden sonraki kuşağa, özgürlük ve demokrasinin yeni bir versiyonunu bırakır”. Emek Vererek Demokrasi, bir tarafıyla deneyim paylaşımı bir tarafıyla ise demokrasi üzerine yeniden tartışmamızı sağlayan bir kaynak kitap. Ama aynı zamanda hayatını demokrasinin daha yeni ve eksiksiz versiyonunu gelecek kuşaklara bırakmaya adayan Kutal’ın samimi bir mektubu.

  • Emek Vererek Demokrasi
  • Yazar: Gülay Kutal
  • Türü: Deneme
  • Baskı Yılı: 2019
  • Sayfa Sayısı: 192 Sayfa
  • Yayınevi: Ayrıntı Yayınları
Vinkmag ad

Read Previous

Ara Sıra ve Daima

Read Next

GARİPLİKLER ADASI

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Lütfen gördüğünüz rakamları bitişik olarak yazınız! *