Yusuf Atılgan’dan Kalanlar

Siz Rahat Yaşayasınız Diye adıyla bir araya getirilen bu yazı, söyleşi, şiir ve çevirileri okumak Yusuf Atılgan’ı daha yakından tanımak isteyenler için kaçırılmaması gereken bir fırsat.

Yusuf Atılgan’ın kitaplarına girmemiş olan yazıları, şiirleri, söyleşi ve çevirileri Faruk Duman tarafından yayına hazırlanarak Can Yayınları etiketiyle okurla buluştu. Yazarın edebiyatımızdaki önemi ve okurlarının yoğun ilgisi düşünüldüğünde böyle bir çalışmanın önemi daha iyi anlaşılacaktır. Bu kitabı bir Yusuf Atılgan hayranı olarak merak ve ilgiyle okudum. Özellikle kendisinin Faulkner etkisinde kaldığını düşünerek yok ettiği ve sonradan bunu yaptığı için bir söyleşisinde pişman olduğunu ifade ettiği Eşek Sırtındaki Saksağan adlı romanın giriş bölümü kitabın da giriş bölümünü oluşturuyor. Meraklıları için gerçekten hazine değerinde olan bu girişten sonra Murat Belge’nin Eşek Sırtındaki Saksağan üzerine eleştirel bir yazısı yer alıyor.

Kitapta yer alan yazılar, Yusuf Atılgan’ın Hürriyet Gösteri, Sanat Olayı, Milliyet Çocuk, Milliyet Sanat gibi dergilerde sağlığında yayınlanan yazıları ile yayınlanmamış daktilo metin ve el yazısı metinlerden oluşuyor. Bu yazılar yazarın günlük yaşamından, alışkanlıklarından okuma disiplinine uzanan geniş bir içeriğe sahip olduğu için yazarın dünyasına daha yakından bakmamızı sağlıyor.

Edebiyatımızda köşe başı olmuş yazarların yazdıkları kadar yaşamlarının da okuyucularının ilgisini çekmesi kadar doğal ne olabilir? Ben de böyle meraklı okurlardan olduğum için özellikle yaşam tarzının yazarın ürettikleriyle bağlantısını yakalayabilmek, beslendiği yazarların kimler olduğunu, yazdıklarını nasıl etkilediğini sezinleyebilmek adına mektup, günlük, geride kalmış yazı ve tamamlanamamış eserleri okumayı çok severim. Siz Rahat Yaşayasınız Diye adıyla bir araya getirilen bu yazı, söyleşi ve şiirlerin bu alandaki eksikliği gideren önemli bir çalışma olduğunu düşünüyorum.

Yusuf Atılgan’ın köy yaşamından izlenimler taşıyan ve çocukluğunun geçtiği mahalle yaşamını, o çocuksu masumiyeti gülümseten bir yalınlıkla anlattığı yazılarının Milliyet Çocuk dergisinde 80’li yıllarda yer aldığını görüyoruz. Oğuz Atay İçin başlıklı notu bildiğimiz üzere Oğuz Atay’ın “romanımla ilgilenmedi” sözlerini duyunca beğendiği halde “böylesine güzel roman yazan birinin başkalarını da yazacağını, benim yargıma gereksinmeyeceğini düşünmüştüm” diyerek yaşadığı üzüntüyü dile getiren bir açıklama niteliğinde.

Kitapta yer alan elyazısı notları aforizma özelliği taşıyan ve Yusuf Atılgan’ın özellikle felsefi okumaları ve yorumları hakkında fikir veren bir bölüm olarak dikkat çekiyor.

Arkadaşı İhsan Bayram’a Anayurt Oteli’nin 28 Kasım 1973 tarihli imzalı notunda yer alan şu cümlenin benzer versiyonlarıyla başlıyor bu bölüm:

Bir zamanlar hepinizin rahatça yaşaması, çiftleşmesi, uyuması için dünyayı ben taşıdım omuzlarımda, sarsmadan, inleyerek, gece gündüz, uzun süre.” (s. 104)

Bu bölümde yer alan 2 Aralık 1963 tarihli not ise yazarın iç hesaplaşması adına geldiği sınırı, belki de neden bu kadar az ve zor yazdığını anlayabilmemize yardımcı olabilecek nitelikte:

Kimseye söyleyecek birşeyim var mı artık gerçekten? Özel durumumda umutsuzca yalnızım artık, yeryüzünde son noktadayım; kendimi aldatamam artık. (Niye yazıyorum bunu? Gelecekteki kendim için anlaşılan.)” (s.110)

Bu bölümde Yusuf Atılgan’ın  duygu ve düşünce dünyasının derinliğini daha iyi anlayabileceğimiz az sözcükle çok şey anlatabilmenin önemini görebildiğimiz altı çizilecek cümlelerle karşılaşıyor okur.

Herkes unuttuğu zaman insan kendini hatırlar.” (s.111)

Zeka kendini aşamadıkça sadece kurnazlıktır.” (s. 113)

Türkülerden aldığı notlar, kendi yazdığı şarkı sözleri, ninni ve şiirlerden sonra 2. Bölümde söyleşilerin yer aldığını görüyoruz. Yazarlığı, yaşamı, öğrencilik ve öğretmenlik yılları hakkında bilgi edinebileceğimiz soruşturmaların yer aldığı bu bölümden sonra 3. bölümde Yusuf Atılgan’ın Edebiyat Fakültesi mezuniyet tezi yer alıyor. 4. Bölümde ise pek bilinmeyen bir yanı olan çevirmenliği hakkında bilgi edinebileceğimiz çevirmenlik hakkındaki yazı ve çevirilerinden örnekler yer alıyor.

Kısaca söylemek gerekirse,  Siz Rahat Yaşayasınız Diye adıyla bir araya getirilen bu yazı, söyleşi, şiir ve çevirileri okumak Yusuf Atılgan’ı daha yakından tanımak isteyenler için kaçırılmaması gereken bir fırsat.  Emeği geçenlere minnetle…

  • Siz Rahat Yaşayasınız Diye
  • Yazar: Yusuf Atılgan
  • Türü: Derleme
  • Baskı Yılı: 2. Baskı Mayıs 2018
  • Sayfa Sayısı: 256 Sayfa
  • Yayınevi: Can Yayınları

 

Okuma önerisi!

Kayıp Kentin Radyosu – Daniel Alarcón

Doğuş Sarpkaya’nın incelemesi; “Kayıpların Ardından“
yazının tamamını okumak için TIKLAYINIZ

Savaşlar, ölümler, kayıplar gibi felaketleri ardı ardına yaşayan Peru’dan taşan bir ses Kayıp Kentin Radyosu. Alarcón, felaketin bilincini aradığı kelimelerle buluşturmayı başarıyor.

Nilüfer Kaya
Vinkmag ad

FACEBOOK YORUMLARI

Yorum

Read Previous

Leylâ Erbil’in kişisel arşivi dijital ortama aktarılıyor

Read Next

Evinin duvarına gömülen şair

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Lütfen gördüğünüz rakamları bitişik olarak yazınız! *