Serkan Atak 
Ellerindeki bilgi birikimi ile galaksinin önemli bir gücü haline gelmeye başlayan Vakıf’ı acaba nasıl bir gelecek bekliyor, bunu okuyunca göreceksiniz.
1930’lu yılların sonunda John Campbell’in editörlüğünü yaptığı Astounding Science Fiction dergisi; bilim-kurgu türünü kendine ait özellikleri olan bir tür haline gelmesinin yolunu açtı. Bu dergi aynı zamanda; Isaac Asimov ve Robert E. Heinlein gibi bilim-kurgu edebiyatının ilk başyapıtlarını veren bir kuşağı ortaya çıkardı. Bilimsel gelişmeyi merkezlerine alan bu yazar kuşağı, Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombaları ve etkilerinin bilimdeki gelişmelerle eş güdümlü olduğunun görülmeye başlandığı dönemde en üretken yıllarını geçiriyorlardı. Bilim-Kurgunun 40’lı yıllarda başlayan altın çağı; bu çağa mensup yazarların, dünyadaki gelişmelerle paralel olarak, vicdani sorumluluk almalarına neden oldu.[1]
Bu dönem aynı zamanda; Amerika’nın bir parçası olduğu 2. Dünya Savaşı yıllarına denk gelmesiyle birlikte devletin, savaşı desteklemeleri için yurttaşlarına basınç oluşturmasına neden oldu. Fabrikalar askeri malzemeler üretirken, yemek ve temel ihtiyaçlar karneye bağlanıyor, kadınlar askerliğe alınan erkeklerden boşalan işgücü sebebiyle çalışma hayatlarındaki yerlerini alıyordu. Amerikalılar’ın topyekün savaş destekçisi yapılmaya çalışıldığı bu dönemde, Writer’s War Board adı altında 5000’e yakın yazar ve yüzlerce gazeteden oluşan bir propaganda gücü ortaya çıkarılıyordu.[2]
Isaac Asimov ise; şiddetin yüceltildiği bu dönemde şiddet karşıtı bir konum alarak toplumun geleceği için sorunların farklı yollarla çözümlenmesi gerektiğini düşünüyordu. Yazarın Vakıf serisi, bu önermenin vücut bulduğu bir başyapıt olarak bu dönemde kaleme alınıyordu.
Asimov’un; Edward Gibbon’un Roma İmparatorluğu’nun Gerileyişi ve Çöküş Tarihi kitabından etkilenerek yazdığı Vakıf serisi, Avrupa’nın dünya savaşlarıyla toplu kıyımlar yaşadığı bir dönemde, insanlık tarihinin geleceğine ilişkin çeşitli öngörülerde bulunuyordu. Bu sebeple tarihsel-kurgu olarak niteleyebileceğimiz Vakıf, aynı zamanda galaksiye yayılan hikayesi ile çok başarılı Space Opera örneği olmayı başarıyor.
Hari Seldon adında bir psikotarihçi; matematiği temel alarak tarihsel olaylara dair öngörülerde bulunur. Buna göre; altın çağını yaşayan Galaktik imparatorluk üç yüz yıl içinde çökecek ve ardından otuz bin yıl sürecek bir barbarlık çağı yaşanacaktır. İnsanlık bu süreci engelleyemese de, harekete geçerek bu süreyi bin yıla indirebilecektir. Bu süreçte, gezegenler arasında bağlantı kopacak, bilimsel gelişmeler unutulacak ve insanoğlu her şeye baştan başlamak zorunda kalacaktır. Bu nedenle bilim insanlarından oluşan bir grup, bir ansiklopedi yazmak üzere çalışmaya başlamalı ve bu birikimi yeniden yaratılacak insanlığın kullanımına sunmalıdır. Hari Seldon; bu amacına ulaşmak amacıyla, galaksinin iki ucunda faaliyet gösterecek iki vakıf kurulmasını sağlar. İşte Vakıf serisinin konusunu, çöküşten sonra yaşanan bin yıllık süreçte yaşananlar oluşturuyor. Bu süreçte Vakıf sakinleri, yaşanan siyasi krizlerde belli seçimler yapmalı ve insanlığın bu süreci olabildiğince kazasız atlatmasını sağlamalıdır.
Vakıf serisinin yayımlanan ilk kitabında; bin yıllık sürenin başında ansiklopedistlere de evsahipliği yapan gezegendeki Vakıf sakinlerinin yaşadıklarını okuyoruz. Ellerindeki bilgi birikimi ile galaksinin önemli bir gücü haline gelmeye başlayan Vakıf’ı acaba nasıl bir gelecek bekliyor, bunu okuyunca göreceksiniz. Ancak hikayenin tümünü görebilmek için serinin diğer kitaplarını beklemek zorundayız.
“Hugo Tüm Zamanların En İyi Serisi” ödülünün sahibi olan Vakıf serisi; Türkiyeli okurlar için uzun bir aranın ardından İthaki Yayınları tarafından yazım sırasına göre tekrar okuyucu ile buluşturuluyor. Arthur C. Clarke ve Robert Heinlein’le birlikte bilim-kurgunun üç büyük ustası kabul edilen Isaac Asimov’un eserlerine ulaşılamıyor olmamızın büyük eksikliği de bu şekilde son bulmuş oldu. Aynı zamanda sahaflarda günler süren arayış çabamızda…
[1] Bilim-kurgu / Jacques Baudou / Dost Kitabevi Yayınları-Mart 2005
[2] Thesis: A Submersion in subversion / David Henrion / Mayıs 2012 / “Chapter Two – A History of Violence: Isaac Asimov and the Foundation Series”
|
Okuma önerisi! Serkan Atak’ın incelemesi; “Gelecekte Geçen Bir Polisiye: Değiştirilmiş Karbon” Değiştirilmiş Karbon; özellikle diziyi sevmiş olanların mutlaka okuması gereken, diziyi izlememiş olanlarınsa keyif alacakları bir kitap olmayı başarıyor. |
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur. Aktif olarak avukatlık yapmakta ve siyasetle uğraşmaktadır.
Çizgi Roman, Bilim-Kurgu ve Fantazi Edebiyatı okurudur.
Çeşitli spor dallarını uzun yıllardır takip etmektedir.
- Gelecekte Geçen Bir Polisiye: Değiştirilmiş Karbon - 24 Mart 2018
- Asimov’dan epik bir gelecek kurgusu: Vakıf - 1 Aralık 2017
- Tanrıya bir meydan okuma: Tanrı Olmak Zor İş - 9 Ekim 2017