Ayşegül Gezgin 
Benimle Kal, kadın erkek ilişkisi kadar, daha da çok anne çocuk ilişkisi üzerinde düşünmeye sevk ediyor.
1980’lerin Nijeryası’nda sosyal ve siyasi çalkantıları fona alan Benimle Kal kadını kadına düşman eden gelenekleri sorgulamanın yanı sıra şu soru üzerinde de düşündürüyor okuru: Bir kadın ancak anne olduğunda mı tamamlanır? (arka kapaktan)
Arka kapağındaki bu cümleler çok güzel özetliyor kitabı. Sürpriz bozabilecek detayları verme olasılığı nedeniyle kendimi tutacağım ve çok beğendiğim kurgusuna fazla girmeyeceğim kitabın. Güzel bir kitap okudum ve benim aldığım zevkin daha azıyla yetinmesini istemem müstakbel okurun.
Yejide ve Akin kitabın ana karakterleri ve o kadar inandırıcılar ki sadece satırlar üzerinde olduklarını düşünmüyorum, kanlı canlı yaşıyor olduklarını hissediyorum. Nitekim kitabın sonundaki teşekkür bölümünü şu satırlarla sona erdiriyor yazar: Ve elbette, onlara ihtiyaç duyduğum sürece benimle kalan Yejide ve Akin Ajayi’ye de teşekkürler.
Yejide ve Akin üniversite yıllarında tanışıp birbirini severek evlenen bir çift. Yejide hayali olan kuaför salonunu açıyor, işini severek ve başarıyla yapıyor, Akin bankada çalışıyor. Çiftin sorunu istemelerine rağmen çocuklarının olmaması. Aile baskısı ve gelenekler devreye giriyor. Yejide ve Akin, eğitimli ve modern bir çift olmalarına rağmen, kendilerini normal şartlarda kabul etmeyecekleri akıl dışı durumların içinde buluyorlar.
Anlatım genellikle Yejide’nin dilinden, bazı bölümlerde ise Akin’in dilinden tercih edilmiş çok yerinde olarak; farklı bakış açılarını görmemiz sağlanıyor böylelikle. Benzer tarza Moskova’da Yanlış Anlama (Simon de Beauvoir, YKY) isimli kitapta rastlamıştım; farklı olarak orada bir bölüm kadın, diğeri erkek dilinden olmak üzere bir sıra takip ediyordu. Bu kitapta Akin’in dilinden anlatılan bölümler daha nadir ve ne zaman ondan dinleyeceğimizi o kısma gelmeden önce öngöremiyoruz.
Romanda zaman ve mekanın çok önemli bir yeri var. Seksenli yıllardaki Nijerya’ya ait kültürel özellikler, sosyal yaşam, birbirini takip eden askeri darbeler ile bir hayli çalkantılı olan dönemin siyasi olayları yer alıyor kitapta.
Masalların önemli bir yere sahip olduğunu anlıyorum Nijerya’da; çocuklara uyumadan önce masal anlatıyorlar; çocuk sahibi olmakla ilgili birkaç tanesine kitapta da yer verilmiş. Yejide’nin bir çocukluk anısı çok etkiliyor beni. Yejide daha doğarken annesini kaybediyor, bu durum yıllarca babası tarafından kendisine hatırlatılıyor, kaybettiğine değip değmediğini anlamak istercesine bakıyordu ona sanki babası. Yejide’ye kimse masal anlatmaz çocukken bu sebeple geceleri gizlice üvey annelerinin kendi çocuklarına anlattığı masalları dinler kapı arkalarında, yakalanmaktan korkarak çünkü çok eşli evlerde kapı dinlemek sadece kabalık değil aynı zamanda büyük suçtur, herkesin hayatı pahasına koruyacağı sırları vardır.
Yejide daha küçükken mesleğine karar vermiş ve kuaförde çırak olmak üzereyken üvey annelerinden birisinin, onun okumasına gerek olmadığı nasıl olsa evlenmeden çocuk doğuran annesi gibi fahişe olacağını söylemesi üzerine üniversite eğitimine devam etmeye yönelmiştir.
Benimle Kal, kadın erkek ilişkisi kadar, daha da çok anne çocuk ilişkisi üzerinde düşünmeye sevk ediyor. Çocuk yapmak istenmesinin nedenleri hakkında çeşitli yanıtlarla karşılaşıyoruz kitabı okurken: dünyaya hakim olmak, arkamızda bizim kim olduğumuzu anlatacak birilerini bırakmak, yalnız kalmamak, yeri doldurulamaz bir şekilde birine ait olmak gibi.
Yazar akıcı ve yalın bir anlatımla, farklı bir kurguyla çok hassas bir konuya değinmiş. Çoğumuzun ilk duyuşta Afrika’da olduğunu bilmesine rağmen, belki haritada yerini tam olarak bilemeyeceği bir ülke olan Nijerya’dan çıkan bu harika eserle buluşmamızı sağlayan Hep Kitap yayınlarına teşekkür etmek isterim.
|
- Artık Bir Kitabım Var - 5 Nisan 2018
- 1980’lerin Nijeryası’nda bir hikaye: Benimle Kal - 13 Şubat 2018
- Martıya Uçmayı Öğreten Kedi - 28 Ekim 2017
FACEBOOK YORUMLARI
