
“En İyi 100 Çağdaş Roman”, The Guardian’ın hazırladığı “Okunması Gereken 1000 Roman” gibi listelerde yer alan İyi Asker, Ford’un en iyi kitabı olarak gösteriliyor.
Belki de yayınlanma süreci bile kitabın içindeki acıların devamı niteliğinde:
“İlk olarak bu kitaba en acıklı öykü adını vermiştim, ama savaşın o karanlık günleri üzerimize çullanana dek basılmadığı için Bay Lane yazdığı ısrarlı mektuplar, çektiği telgraflarla içimi bayılttı – ben o sıralar başka bir işin peşine düşmüştüm! – bu isimle kitabın satılmayacağını söylüyordu. Bir gün teftiş geçidindeyken Bay Lane’den son bir telgraf daha aldım, yanıtı ödemeli çekildiği için de yanıt formunu kapatarak aceleci bir alayla şunları yazdım: ‘Sevgili Lane, kitabın adı niçin İyi Asker olmasın?’ Korktuğum başıma geldi ve altı ay sonra kitap bu adla yayımlandı. Bu adı verdiğim için her zaman pişmanlık duymuşumdur ama savaştan beri kitabın bu isimle okunduğuna ilişkin öylesine çok kanıt var ki elimde, karışıklığa neden olma korkusuyla bir değişiklik yapmaktan çekiniyorum. Savaş sırasında fırsatını bulabilseydim hemen adı değiştirirdim.”
İyi Asker tutku ve ihanet sarmalında geçen yılların muhasebesini tutan bir kitap. Geçen dokuz yıl altı haftanın sonunda görünmez bağlarla birbirlerine bağlı olan iki çiftin acıklı ve ihtiraslı hikayesini akıcı bir dille anlatıyor. Bir labirentte dolaşır gibi aynı yerlerden tekrar tekrar geçildiğini hissettiren yazar, dokuz yıl altı haftanın bazen başına bazen ortasına ani inişler yaparak okurun sürekli tetikte kalmasını sağlıyor. Hikayenin içinde işlenen konuların ağırlığına karşın yazarın tekniği merak uyandıran kaotik ortamı sürekli canlı tutuyor.
Toplumsal değerlerin sorgulandığı romanda yazarın sonuca varma isteği ağır basıyor. Bütün karakterler yaşanmış bir hikayenin sanıkları gibi yazarın parmaklarının ucunda kurulan mahkemede ifade veriyorlar. Okur bu savunmaları bile anlatıcının yorumuyla algılayarak mağdurun yanında saf tutuyor. Aşk, ihanet ve erdem üçgeninde hikaye karmaşıklaştıkça ilişkiler çözülüyor.
“En İyi 100 Çağdaş Roman”, “Tüm Zamanların En İyi 100 Romanı” ve The Guardian tarafından hazırlanan “Okunması Gereken 1000 Roman” gibi pek çok listede yer alan İyi Asker, Ford Madox Ford’un en iyi kitabı olarak gösteriliyor. 1915 İngiltere’sindeki toplumsal çürüme, roman kişilerine etkisi açısından ele alınarak anlatılıyor, dünyada devam eden savaşın dip dalgalarının insanları nasıl etkilediğine tanıklık ediyor. Neredeyse mükemmel kurgulanan romanda bir genç kızın aşk hikayesinden, anlatıcının farkındalık nöbetlerine hızlı geçişler var. Bu geçişler, romanı aynı zamanda aristokratik yaşam tarzının çöküşüyle ilgili bir anlatıya dönüştürüyor.
Parade’s End
Ford Madox Ford’un İyi Asker’i yayınladıktan sonra askere gitti ve 1916’da Somme savaşında yaralandı. Bu dönemde edindiği deneyimle Tietjens beşlemesini (Parade’s End) yazdı. 2012 yılında BBC ve HBO tarafından 5 bölümlük televizyon dizisine uyarlanan bu kitaplar, yazarın kendi hayatından bölümler içermesi açısından da önemli. Başrollerinde Benedict Cumberbatch and Rebecca Hall yer aldığı dizi, IMDB’de 7.8 ile puanlanmış.
Ford ayrıca Hemingway ve Joyce’un yayımcısı.
- İyi Asker
- Yazar: Ford Madox Ford
- Çevirmen: Oya Dalgıç
- Yayınevi: Everest Yayınları
- Sayfa sayısı: 240
- Basım: Şubat 2016
- Kaosun Kalbi Üzerine - 9 Nisan 2020
- PLATONOV’DAN YAŞAYAN VE ÇÜRÜYEN ÖYKÜLER - 12 Şubat 2020
- VAHŞİ BATI OYUNU ÜZERİNE - 19 Ocak 2020