Umut Gülaçtı 
Aforizmalarıyla bizi derinden etkileyen, kendisini sözcük fabrikatörü olarak nitelendiren, aklı hasebiyle kitaplarında gülme ve espri ögelerini sıkça bulundurduğunu düşündüğüm, ‘siz bakmayın öyle denildiğine trajikomik bunlar’ diye düşündüren, ezber bozan düşüncelerin mimarı, geride bıraktığımız son 50 yılda eserleri ile adından sıkça söz ettiren düşünce insanı.
‘GÜLÜN ADI’, ‘FOUCAULT SARKACI’ gibi eserleriyle ün kazanmış İTALYAN bilim insanı, yazar, düşünür ve eleştirmen UMBERTO ECO…
Umberto Eco, ardında bizi düşünce dehlizlerine sokacak, okuyucuyu sarsacak, hayatın amacını sorgulatacak, insanlara ve dünyaya bakışımızda pencereler açabilecek eserler ve aforizmalar bıraktı…
1.
Ne çok zaman geçti, neler neler oldu! Ne çok sınadı Tanrı bizi!
Umberto Eco – Gülün Adı
2.
Gençler artık hiçbir şey öğrenmek istemiyorlar, bilim geriliyor. Tüm dünya tepetaklak olmuş, körler körleri yönetiyor ve onları uçuruma sürüklüyorlar. Kuşlar, daha uçmayı öğrenmeden yuvadan ayrılıyor, eşekler çalıyor, öküzler oynuyor…
Umberto Eco – Gülün Adı
3.
… Devlet bunların mallarına el koyuyor ve bunu mahalle papazlarının maaşlarını onlara layık biçimde ödemek için yapacağını söylüyor ama bu kurumların mal varlıklarını bir araya koyarsan kraliyetin verdiği çeklerin on hatta yüz katı eder ve hükümet bu paraları sıradan insanların işine yaramayacak halk okullarına ya da gettolara kaldırım taşı döşemeye kullanacak! Ve bütün bunlar ‘özgür devlette özgür kilise’ deyişiyle pazarlanacak ama burada görevini kötüye kullanma özgürlüğü sadece devlete tanınmış olacak. Gerçek özgürlük, insanın Tanrı’nın yasasına göre hareket edebilme özgürlüğü, cenneti ya da cehennemi hak edebilme özgürlüğüdür. Oysa şimdi özgürlük deyince en çok hoşuna giden inanç ve görüşü seçebilme özgürlüğü anlaşılıyor; zaten bunların birbirlerinden farkları yok – devlet için senin mason, Hıristiyan, Yahudi ya da Osmanlı Sultanı hayranı olmanın hiç önemi yok. Bu durumda insan Gerçek’i umursamaz oluyor.”
Umberto Eco – Prag Mezarlığı
4.
Eski savaş silah tüccarlarını zenginleştirirken ve bu kazanç bazı ticari alışverişlerin geçici olarak kesintiye uğramasını kısmen önemsiz hale getirirken; yeni savaş gene silah tüccarlarını zenginleştirmekte, ama hava taşımacılığını, eğlence ve turizm sektörlerini, medyayı (reklam kaybı) ve genel olarak sistemin belkemiğini oluşturan tüm ikincil üretim sanayini – inşaat piyasasından otomobile – sekteye uğramaktadır (üstelik tüm dünyada).
Umberto Eco – Beş Ahlak Yazısı
5.
“Gülmenin kötü olan yanı nedir?”
“Gülmek korkuyu öldürür ve korku olmadan inanç olmaz. Şeytan korkusu yoksa, Tanrıya ihtiyaç kalmaz.”
Umberto Eco – Gülün Adı
6.
Bir tuzaktan korkuyorsan, kendin kur tuzağı. Böylece tuzağa düşenler, senin denetimin altına girer.
Umberto Eco – Foucault Sarkacı
7.
“Sorabilir miyim,” dedi William, “İsa’nın gülmüş olabileceği düşüncesine niçin bu kadar karşısınız? Gülmenin tıpkı banyo gibi bedendeki sıvıları ya da bedenin öteki sayrılıklarını (hastalıklarını), özellikle nedensiz can sıkıntısını sağaltmaya (iyileştirmeye) yarayan iyi bir ilaç olduğuna inanıyorum ben.”
Umberto Eco – Gülün Adı
8.
Kaybedenler, kendi kendini yetiştirmiş kişiler gibi, kazananlara oranla çok daha geniş bir bilgi ağına sahiptirler; kazanmak istiyorsan tek bir şey bilmen, her şeyi bilmekle zaman yitirmemen gerekir; derin bilginin hazzı kaybedenlere özgüdür. Biri ne kadar çok şey biliyorsa, işleri o kadar ters gidiyor demektir.
Sıfır Sayı – Umberto Eco
9.
Oysa şimdi, dünyanın zararsız bir bilmece olduğunu, ardında bir gerçek varmış gibi onu açıklamaya kalkışma çılgınlığımızın onu korkunçlaştırdığına inanıyorum.
Foucault Sarkacı – Umberto Eco
10.
Şimdi, başlangıcı olmayan ve binlerce nehre dökülen, asla kurumayan bir kaynak düşünmeye çalış. Kaynak hep sakin, serin ve duru, oysa nehirler değişik noktalara doğru gidiyor, kumla karışıp bulanıklaşıyor, kayalar arasında sıkışıp boğuluyor, bazen de kuruyor. Nehirler çok acı çeker, biliyor musun? Bununla birlikte nehirleri ve en çamurlu akarsuları oluşturan sudur ve bu gölle aynı kaynaktan çıkar. Bu göl bir nehirden daha az acı çeker, berraklığı içinde, doğduğu kaynağı daha iyi hatırlar, böcek dolu bir bataklık gölden ve bir akarsudan daha fazla acı çeker. Ama bir biçimde hepsi acı çeker, çünkü geldiği yere geri dönmek ister, ama nasıl yapılacağını unutmuştur.
Baudolino, Umberto Eco
BONUS
“İnsan ilk seferinde dikleşmeyi sağlayamazsa, bütün bir ömür boyu iktidarsız kalır.”
- Bülbülü Öldürmek’ten insanlığa dair altı çizilesi 10 alıntı - 30 Ağustos 2017
- Umberto Eco’dan ezber bozan 10 aforizma - 29 Ağustos 2017
- Terry Pratchett ve Diskdünya - 18 Şubat 2017